Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

заспяшацца, ; зак.

Пачаць спяшацца.

застава, , ж.

  1. У стары час: месца ўезду ў горад, пункт кантролю прывазных грузаў і прыезджых.

  2. Воінскае падраздзяленне, якое ахоўвае дзяржаўную граніцу.

    • Пагранічная з.

|| прым. застаўны, .

заставіць1, ; зак.

  1. што чым. Ставячы што-н., заняць усю плошчу.

    • З. паліцу кнігамі.
  2. што чым. Загарадзіць чым-н.

    • З. праход шафай.
    • З. што за што.
    • Паставіць, змясціць што-н. за што-н.
    • З. ложак за шырму.

|| незак. застаўляць, .

заставіць2, ; зак.

Прымусіць рабіць што-н.

  • З. пайсці да доктара.

|| незак. застаўляць, .

застагнаць, ; зак.

Пачаць стагнаць.

  • З. ад болю.

застарэлы, (разм.).

Закаранелы, невылечны, непапраўны.

  • Застарэлая хвароба.
  • Застарэлыя звесткі.

застарэць, ; зак. (разм.).

Закаранець, устарэць.

  • Хвароба застарэла.
  • Метады кіраўніцтва застарэлі.

застаўка, , ж.

Малюнак на шырыню старонкі ў пачатку кнігі, раздзела.

|| прым. заставачны, .

застацца, ; зак.

  1. Прадоўжыць знаходжанне дзе-н.

    • З. дома.
    • З. на другі год у класе.
  2. Захавацца, не знікнуць.

    • Засталося пачуццё крыўды.
  3. Пакінуць, захаваць пэўны стан, погляды, становішча і пад.

    • З. пры сваёй думцы.
    • Якім быў, такім і застаўся.
  4. Апынуцца ў якім-н. становішчы, стане і пад.

    • З. за гаспадара.
    • З. задаволеным.
    • За ім застаўся доўг.
    • З. ні з чым.
  5. Аказацца ў наяўнасці пасля карыстання чым-н., смерці каго-н. і пад.

    • У вінтоўцы застаўся адзін патрон.
    • Пасля бацькі засталося двое дзяцей.
  6. безас., каму з інф. Прыйдзецца, прыйшлося.

    • Мне засталося з усім згадзіцца.
  7. кім, у кім. Прагуляўшы ў картачнай гульні, атрымаць якую-н. мянушку ў залежнасці ад назвы гульні (разм.).

    • З. дурнем.
    • З. ў дурнях (таксама перан,: аказацца ў недарэчным становішчы).

|| незак. заставацца, .

застаць, ; зак.

Тое, што і заспець.

  • Вайна застала мяне ў дарозе.

|| незак. заставаць, .