Verbum

уско́сны, -ая, -ае.

1. Не непасрэдны, пабочны; проціл. прамы.

Ускосныя звесткі.

Ускосныя доказы.

Абвінавачванне ўскосна (прысл.) датычыць і яе.

2. У граматыцы пра перадачу чужой мовы: які выражаецца даданым сказам.

Ускосная мова.

Ускоснае пытанне.

○ Ускоснае дапаўненне — у граматыцы: дапаўненне ў любым склоне, акрамя вінавальнага без прыназоўніка.

Ускосны склон — у граматыцы: усякі склон, акрамя назоўнага.

уско́чыць, -чу, -чыш, -чыць; зак.

1. на каго-што. Скокнуўшы, апынуцца дзе-н.

У. на лаўку.

2. Хуткім рухам падняцца з месца.

У. ад спалоху.

3. у што. Скочыць у сярэдзіну чаго-н.

У. у лодку.

4. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Раптам з’явіцца, узнікнуць (пра прышч, нарыў і пад.).

На лбе ўскочыў гузак.

5. у што. Імкліва ўвайсці, сілай уварвацца куды-н.

Байцы ўскочылі ў горад.

6. у што. Трапіць куды-н. выпадкова.

У. у яму.

|| незак. уска́кваць, -аю, -аеш, -ае (да 1—4 знач.).

ускра́ек, -ра́йку, мн. -ра́йкі, -ра́йкаў, м.

Крайняя частка якой-н. прасторы, край стала, ложка і пад.

У. лесу.

Сесці на ўскрайку ложка.

ускра́іна, -ы, мн. -ы, -ра́ін, ж.

1. Край, крайняя частка якой-н. мясцовасці.

У. лесу.

На ўскраіне пасёлка.

2. Аддаленая ад цэнтра частка горада, якая прымыкае да яго межаў.

Гарадскія ўскраіны.

3. Аддаленая, пагранічная тэрыторыя дзяржавы.

Усходняя ў.

Беларусі.

|| прым. ускра́інны, -ая, -ае.

ускра́й¹, прыназ. з Р.

З краю чаго-н.

У. поля была мяккая густая мурава.

ускра́й², -ю, мн. -і, -яў, м. (разм.).

Тое, што і ускраек.

На ўскраі лесу.

Легчы на ў. лавы.

ускруці́цца, -учу́ся, -у́цішся, -у́ціцца; зак. (разм.).

Устаць вельмі рана.

Чаго ты так рана ўскруціўся?

|| незак. ускру́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

ускры́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні́; зак. (разм.).

Нечакана і адрывіста крыкнуць.

Радасна ў.

|| незак. ускры́кваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. ускры́к, -у, м.

ускудла́ціцца гл. кудлаціцца.

ускудла́ціць гл. кудлаціць.