Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

параўна́ўча, прысл.

Тое, што і параўнальна.

параўна́ўчы, -ая, -ае.

Тое, што і параўнальны.

параўна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., каго-што з кім-чым.

1. Паставіўшы побач, супаставіць для ўстанаўлення падабенства ці розніцы.

П. два лікі.

2. Вобразна прыпадобніць.

Полаччыну можна п. са Швейцарыяй.

3. Зрабіць роўным, аднолькавым.

Умовы жыцця і падобныя акалічнасці параўналі гэтых людзей.

|| незак. параўно́ўваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 і 2 знач.).

|| наз. параўна́нне, -я, н. і параўно́ўванне, -я, н.

Не ідзе ў параўнанне (ні ў якое параўнанне) з кім-, чым-н. (нельга параўноўваць).

параўня́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца; зак., з кім-чым.

1. Рухаючыся, аказацца на адной лініі з кім-, чым-н.

Сонца параўнялася з вершалінамі дрэў.

2. Стаць роўным, аднолькавым.

Дзеці параўняліся з бацькам.

3. Стаць нароўні з кім-, чым-н. у якіх-н. адносінах.

Нам цяжка п. з ёй у стараннасці.

парафі́н, -у, м.

Воскападобнае рэчыва, якое здабываецца пераважна з нафты.

|| прым. парафі́навы, -ая, -ае.

пара́фія, -і, мн. -і, -фій, ж.

Акруга, тэрыторыя, што аб’ядноўвае вернікаў якіх абслугоўваюць святары аднаго храма.

У гэтай царквы некалі была вялікая п.

|| прым. парафія́льны, -ая, -ае.

парафія́нін, -а, мн. -фія́не, -фія́н, м.

Вернік якой-н. парафіі.

|| ж. парафія́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.

парафра́за, -ы, мн. -ы, -ра́з, ж. (кніжн.).

1. Пераказ сваімі словамі або ў іншай форме зместу чаго-н., напр.: «аўтар гэтых радкоў» замест «я» ў мове аўтара.

2. Інструментальная канцэртная п’еса, заснаваная на тэмах папулярных песень і оперных арый, пашыраная ў 19 ст.

П. піяніста-віртуоза Ф.

Ліста.

|| прым. парафрасты́чны, -ая, -ае.

парахавы́ гл. порах.

парахаўні́ца, -ы, мн. -ы, -ні́ц, ж. (уст.).

Сумка, пасудзіна для захоўвання пораху.

Ёсць яшчэ порах у парахаўніцах (перан.: ёсць яшчэ сілы).