Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

пагавары́ць, -вару́, -во́рыш, -во́рыць; зак.

Правесці некаторы час за гаворкай, абмяркоўваючы што-н.; перагаварыць (у 1 знач.) аб чым-н.

П. са знаёмым.

Хочацца з вамі п. аб важнай справе.

пагаво́рваць, -аю, -аеш, -ае; незак., аб кім-чым, пра каго-што і са злуч. «што».

Час ад часу ўзнаўляць размовы пра што-н., абмяркоўваючы што-н., перадаючы якія-н. чуткі.

Пагаворваюць аб яго ад’ездзе (пра яго ад’езд) або што ён ад’язджае.

па́гада, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, па́гад, ж.

Будыйскі або індуісцкі храм, сховішча рэлігійных рэліквій.

пагадава́ць, -ду́ю, -ду́еш, -ду́е; -ду́й; -дава́ны; зак., каго.

Выгадаваць усіх, многіх.

П. дзяцей.

пагада́ць гл. гадаць.

пагадзі́нны, -ая, -ае.

Які робіцца, разлічваецца па гадзінах.

Пагадзінная аплата.

Пагадзінная праца.

пагадзі́цца, -гаджу́ся, -го́дзішся, -го́дзіцца; зак.

1. з кім-чым і без дап. Выказаць згоду з кім-, чым-н.

П. з прапановай. — Так, нам тады было надта цяжка, — пагадзіўся са мной сусед.

2. на чым і без дап. Прыйсці да згоды, сысціся на чым-н.

Пагадзіліся ісці пехатой.

Пагадзіліся на тым, што туды паеду я.

3. з кім-чым. Памірыцца з кім-н. або прымірыцца з чым-н., прывыкнуць да чаго.

Паспрачаліся, а потым пагадзіліся.

Ён ніяк не мог п. з тым, што несправядліва з ім абышліся.

|| незак. пагаджа́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

пагадзі́ць, -гаджу́, -го́дзіш, -го́дзіць; зак.

1. што. Прывесці ў адпаведнасць з чым-н.

П. супярэчнасці.

2. каго. Памірыць, прымірыць.

П. спрачальнікаў.

|| незак. пагаджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 знач.).

пагадне́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. Дагавор, які абумоўлівае абавязацельствы ў чым-н.

Гандлёвае п.

Падпісаць п.

2. Прымірэнне, згода.

Шукаць пагаднення.

пагадо́вы, -ая, -ае.

Які робіцца па гадах.

Пагадовыя запісы ў летапісе.