Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

усхвалява́цца гл. хвалявацца.

усхвалява́ць гл. хваляваць.

усхваля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; незак., каго-што (кніжн.).

Расхвальваць, праслаўляць.

усхлі́п, -у, мн. -ы, -аў, м.

Гук, які ўтвараецца пры плачы.

усхлі́пваць, -аю, -аеш, -ае; незак.

Сутаргава ўдыхаць паветра пры плачы.

|| аднакр. усхлі́пнуць, -ну, -неш, -не; -ні́.

|| наз. усхлі́пванне, -я, н.

усхо́д¹, -у, М -дзе, м.

1. Паяўленне, час, а таксама месца паяўлення свяціла над гарызонтам.

Устаць да ўсходу сонца.

2. Адзін з чатырох напрамкаў свету, процілеглы захаду, і напрамак прасторы, процілеглы захаду; частка гарызонту, дзе ўсходзіць Сонца.

3. (з вялікай літары). Краіны, размешчаныя ў гэтым напрамку і супрацьпастаўленыя Заходняй Еўропе і Амерыцы.

Падарожжа на У.

Блізкі У.

Далёкі У.

Паўднёвы ўсход — напрамак паміж поўднем і ўсходам.

Паўночны ўсход — напрамак паміж поўначчу і ўсходам.

|| прым. усхо́дні, -яя, -яе.

усхо́д², -у, М -дзе, м.

Верхняя больш высокая частка ступні, пад’ём.

Боты ціснуць на ўсходзе.

усходазна́вец, -на́ўца, мн.а́ўцы, -на́ўцаў, м.

Вучоны, спецыяліст па ўсходазнаўстве.

усходазна́ўства, -а, н.

Сукупнасць навук пра краіны Усходу.

|| прым. усходазна́ўчы, -ая, -ае.

усхо́джвацца гл. усходзіцца.