Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

апо́ўзлы, -ая, -ае.

Які апоўз, апусціўся.

А. бераг.

апо́ўначы і апаўно́чы, прысл.

У 12 гадзін ночы.

З паходу вярнуліся а.

апо́шліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены; зак., каго-што.

Зрабіць пошлым, паказаць дробным, нікчэмным.

А. чужую думку.

А. высокія словы.

|| незак. апашля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. апашле́нне, -я, н.

апо́шні, -яя, -яе.

1. Канцавы ў шэрагу чаго-н.

А. дзень заняткаў.

А. ў чарзе.

У а. раз.

2. Адзіны, астатні.

Раздзяліць а. кавалак хлеба.

3. Які толькі што з’явіўся, самы новы.

А. нумар часопіса.

Апошнія паведамленні.

Апранацца па апошняй модзе.

4. Канчатковы, беспаваротны, рашаючы; вышэйшы, крайні.

Апошняе слова.

А. сродак.

5. Зусім дрэнны, самы горшы (разм.).

Лаяць апошнімі словамі.

6. Гэты, толькі што названы (кніжн.).

Зайшла адна жанчына, затым другая, апошняя — з дзіцём.

7. наз. апо́шняе, -яга, н. Тое адзінае, што засталося.

Гатовы з чалавекам апошнім падзяліцца.

апрабава́ць, -бу́ю, -бу́еш, -бу́е; -бу́й; -бава́ны; зак., што.

1. Праверыць, выпрабаваць.

А. новую тэхніку.

2. Даць афіцыйнае адабрэнне чаму-н.

|| незак. апрабо́ўваць, -аю, -аеш, -ае; наз. апрабо́ўванне, -я, н.

|| наз. апрабава́нне, -я, н. і апраба́цыя, -і, ж.

апра́ва, -ы, мн. -ы, -ра́ў, ж.

1. Тое, у што ўстаўляецца што-н., аздоба чаго-н., рамка.

Люстэрка ў бляшанай аправе.

Акуляры ў дарагой аправе.

2. перан. Тое, што акружае як рамка.

Возера ў аправе кучаравых кустоў.

3. Металічнае пакрыццё абразоў як аздоба.

А. абраза.

|| прым. апра́вачны, -ая,-ае.

апра́віцца, -ра́ўлюся, -ра́вішся, -ра́віцца; зак.

1. ад чаго. Аднавіць свае сілы, ачуняць, паправіцца; дасягнуць ранейшага стану.

А. ад хваробы.

2. Спаражніцца (разм.).

|| незак. апраўля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

апра́віць, -ра́ўлю, -ра́віш, -ра́віць; -ра́ўлены; зак., што.

Уставіць у аправу.

А. акуляры.

А. партрэт.

|| незак. апраўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

апраме́ніцца, -нюся, -нішся, -ніцца; зак.

Тое, што і абпраменіцца.

апраме́ніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены; зак., каго-што.

Тое, што і абпраменіць.

|| незак. апраме́ньваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. апраме́ньванне, -я, н. і апрамяне́нне, -я, н.

Апраменьванне кварцам.