Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

апрабава́ць, -бу́ю, -бу́еш, -бу́е; -бу́й; -бава́ны; зак., што.

1. Праверыць, выпрабаваць.

А. новую тэхніку.

2. Даць афіцыйнае адабрэнне чаму-н.

|| незак. апрабо́ўваць, -аю, -аеш, -ае; наз. апрабо́ўванне, -я, н.

|| наз. апрабава́нне, -я, н. і апраба́цыя, -і, ж.

апра́ва, -ы, мн. -ы, -ра́ў, ж.

1. Тое, у што ўстаўляецца што-н., аздоба чаго-н., рамка.

Люстэрка ў бляшанай аправе.

Акуляры ў дарагой аправе.

2. перан. Тое, што акружае як рамка.

Возера ў аправе кучаравых кустоў.

3. Металічнае пакрыццё абразоў як аздоба.

А. абраза.

|| прым. апра́вачны, -ая,-ае.

апра́віцца, -ра́ўлюся, -ра́вішся, -ра́віцца; зак.

1. ад чаго. Аднавіць свае сілы, ачуняць, паправіцца; дасягнуць ранейшага стану.

А. ад хваробы.

2. Спаражніцца (разм.).

|| незак. апраўля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

апра́віць, -ра́ўлю, -ра́віш, -ра́віць; -ра́ўлены; зак., што.

Уставіць у аправу.

А. акуляры.

А. партрэт.

|| незак. апраўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

апраме́ніцца, -нюся, -нішся, -ніцца; зак.

Тое, што і абпраменіцца.

апраме́ніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены; зак., каго-што.

Тое, што і абпраменіць.

|| незак. апраме́ньваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. апраме́ньванне, -я, н. і апрамяне́нне, -я, н.

Апраменьванне кварцам.

апраме́тны, -ая, -ае.

1. Пякельны, такі, як у пекле.

2. перан. Незвычайны па ступені праяўлення.

Апраметная цемра.

3. у знач. наз. апраме́тная, -ай, ж. Пекла, падземнае царства.

Праваліцца ў апраметную.

апрана́ха, -і, ДМа́се, мн. -і, -на́х, ж. (разм.).

Прадмет верхняга адзення.

Накінь на плечы якую-небудзь апранаху.

апрану́ць, -ану́, -а́неш, -а́не; -а́нем, -а́неце, -а́нуць; -ані́; -а́нуты і -а́нены; зак.

1. каго-што. Адзець.

А. дзіця.

2. што. Надзець, нацягнуць на сябе ці на каго-н. якую-н. вопратку.

А. паліто.

3. каго-што. Забяспечыць неабходнай вопраткай (разм.).

А. сям’ю.

4. каго-што. Увасобіць у якой-н. форме.

А. хлопца ў мядзведзя.

5. перан. Пакрыць.

Ноч апранула зямлю.

|| незак. апрана́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| звар. апрану́цца, -ану́ся, -а́нешся, -а́нецца; -а́немся, -а́нецеся, -а́нуцца; -ані́ся; незак. апрана́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. апрана́нне, -я, н.

апрасне́нне гл. апрэсніць.