Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

шасціпа́льцы, -ая, -ае.

3 шасцю пальцамі.

шасціразо́вы, -ая, -ае.

Які паўтараецца шэсць разоў, павялічаны ў шэсць разоў.

У шасціразовым памеры.

шасцісотгадо́вы, -ая, -ае.

1. гл. шасцісотгоддзе.

2. Які праіснаваў шэсцьсот гадоў.

шасцісотго́ддзе, -я, мн. -і, -яў, н.

1. Тэрмін у шэсцьсот гадоў.

2. чаго. Гадавіна падзеі, што адбылася шэсцьсот гадоў назад.

Ш. горада (шэсцьсот гадоў з дня заснавання).

|| прым. шасцісотгадо́вы, -ая, -ае.

шасцісо́ты гл. шэсцьсот.

шасціты́сячны, -ая, -ае.

1.

Ліч. парадк. да шэсць тысяч.

2. Коштам у шэсць тысяч рублёў (разм.).

3. Які складаецца з шасці тысяч адзінак.

Ш. атрад.

шасцярня́¹, -і́; мн.е́рні і (з ліч. 2, 3, 4) -цярні́, -це́рань іе́рняў, ж.

Тое, што і шасцярык (у 2 знач.).

шасцярня́², -і́, мн.е́рні і (з ліч. 2, 3, 4) -цярні́, -це́рань і -це́рняў, ж.

Зубчастае кола, якое перадае рух.

|| памянш. шасцярэ́нька, -і, ДМ -ньцы, мн. -і, -нек, ж.

|| прым. шасцяро́нны, -ая, -ае і шасце́рневы, -ая, -ае.

шасцяры́к, -церыка́, мн. -церыкі́, -церыко́ў, м.

1. Старадаўняя руская мера (вагі, аб’ёму, ліку і пад.), якая змяшчае шэсць якіх-н. адзінак, а таксама прадмет такой вагі, аб’ёму і пад.

2. Запрэжка ў шэсць коней.

Ехаць шасцерыком.

|| прым. шасцерыко́вы, -ая, -ае.

шась (разм.).

1. выкл. Ужыв. гукапераймальна для абазначэння шуму, падзення чаго-н. сыпкага, сухога.

Ш., ш., сыплецца зверху пясок.

2. у знач. вык. Ужыв. паводле знач. дзеясл. шаснуць.

Нехта ў дзверы ш.

Ш. нажом па шнурку.