Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

шлагба́ум, -а, мн. -ы, -аў, м.

Пад’ёмная ці рухомая перакладзіна для адкрывання і закрывання шляху на пераездах, заставах і пад.

шлак, -у, м.

Застылыя рэшткі пасля выплаўкі металу з руды.

|| прым. шла́кавы, -ая, -ае.

шлакабето́н, -у, м.

Бетон з сумесі цэменту, пяску і шлаку.

|| прым. шлакабето́нны, -ая, -ае.

шланг, -а, мн. -і, -аў, м.

Гнуткая труба для адводу, усмоктвання, пералівання і пад. вадкасцей, газу, сыпучых рэчываў.

Ссыпаць збожжа цераз ш.

Пажарны ш.

|| прым. шла́нгавы, -ая, -ае.

шле́йка, -і, ДМ -йцы, мн. -і, шле́ек, ж.

1. Стужка ці палоска тканіны, перакінутая цераз плячо, якая падтрымлівае спадніцу, ліфчык і пад.

2. мн. Падцяжкі.

Штаны на шлейках.

|| прым. шле́ечны, -ая, -ае.

шле́йны гл. шляя.

шлейф, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Доўгі падол жаночай сукенкі, які цягнецца ззаду.

2. перан. Тое, што цягнецца, сцелецца за чым-н.

Вадзяны ш. за цеплаходам.

Ш. газу.

3. Комплекс навясных і прычапных агрэгатаў да самаходнай машыны (спец.).

Ш. машын для трактара.

|| прым. шле́йфны, -ая, -ае (да 1 знач.) і шле́йфавы, -ая, -ае (да 2 і 3 знач.).

шлем, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Старажытны металічны воінскі галаўны ўбор, які ахоўваў галаву ад удараў, стрэл.

2. Спецыяльны галаўны ўбор лётчыкаў, танкістаў, спартсменаў і інш.

Скураны ш.

3. Спецыяльнае прыстасаванне, якое ахоўвае галаву і ізалюе яе ад навакольнага асяроддзя.

Вадалазны ш.

Кіслародны ш.

шлемафо́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

Шлем лётчыкаў, касманаўтаў, танкістаў з прыстасаваннямі для ўключэння ў перагаворныя і іншыя ўстройствы.

|| прым. шлемафо́нны, -ая, -ае.

шлёнка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

Авечка танкашэрснай пароды, а таксама футра і воўна яе.

|| прым. шлёнскі, -ая, -ае.

Шлёнская парода авечак.