Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

шаша́, -ы́, ж.

Дарога, мошчаная шчэбенем, а таксама ўсякая дарога з цвёрдым пакрыццём.

Асфальтавая ш.

|| прым. шашэ́йны, -ая, -ае.

ша́шаль, -я, мн. -і, -яў, м.

Насякомае атрада жукоў, лічынкі якога псуюць скуры, футра, точаць дрэва і пад.

Ш. патачыў шафу.

|| прым. ша́шалевы, -ая, -ае.

ша́шачніца, -ы, мн. -ы, -ніц, ж.

1. Дошка з клеткамі для гульні ў шашкі, шахматы.

2. Скрынка для шашак, шахмат.

ша́шка¹, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.

1. Брусок папярок распілаванага бервяна (спец.).

2. Будаўнічы матэрыял у выглядзе колатых кавалкаў каменю пэўнай формы (спец.).

3. Кубік прасаванага выбуховага рэчыва, якое ўжыв. пры выбуховых работах (спец.).

Тратылавая ш.

4. Вытачаны кружок для гульні ў шашкі.

5. Двухкаляровы ўзор у выглядзе квадрацікаў, што чаргуюцца адзін з адным.

Паркет шашкамі.

Вязанне ў шашку.

Дымавая шашка (спец.) — каробка, напоўненая дымавой сумессю для стварэння дымавых завес.

|| прым. ша́шачны, -ая, -ае.

ша́шка², -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.

Ручная халодная зброя са злёгку загнутым клінком, якой сякуць або колюць.

ша́шкі, -шак.

Гульня белымі і чорнымі кружкамі (шашкамі ў 4 знач.) на дошцы ў 64 (рускія шашкі) або ў 100 клетак (міжнародныя шашкі), якая заключаецца ў тым, што кожны з двух партнёраў імкнецца знішчыць шашкі саперніка або пазбавіць яго магчымасці рабіць хады.

Гуляць у ш.

|| прым. ша́шачны, -ая, -ае.

Ш. столік.

шашлы́к, -у́, мн. -і́, -о́ў, м.

Страва з кавалачкаў мяса (бараніны, ялавічыны, свініны і інш.), нанізаных на металічны стрыжань (шампур) і засмажаных над вуглямі.

|| прым. шашлы́чны, -ая, -ае.

шашлы́чная, -ай, мн. -ыя, -ых, ж.

Сталовая, дзе гатуюць шашлыкі.

ша́шні, -яў (разм., неадабр.).

1. Інтрыгі, падкопы.

Патаемныя ш. з бандытамі.

2. Любоўныя інтрыгі, сувязі.

Завязала ш. з калегам па рабоце.

шашо́к, -шка́, мн. -шкі́, -шко́ў, м.

Тое, што і тхор.

|| прым. шашко́вы, -ая, -ае.