Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

пала́саваць гл. ласаваць.

паласава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; незак.

1. што. Рэзаць на палосы (спец.).

П. жалеза.

2. каго-што. Біць, пакідаючы рубцы, палосы на целе (разм.).

|| зак. спаласава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны (да 2 знач.) і распаласава́ць, -су́ю, -су́еш, -су́е; -су́й; -сава́ны (да 1 знач.).

|| наз. паласава́нне, -я, н. (да 1 знач.).

паласавы́, -а́я, -о́е (спец.).

Які вырабляецца ў выглядзе палос ці служыць для вырабу іх.

Паласавое жалеза.

П. стан.

паласа́ты, -ая, -ае.

Пакрыты палосамі; з афарбоўкай у палоску.

Паласатая тканіна.

Паласатыя шпалеры.

|| наз. паласа́тасць, -і, ж.

паласка́льніца, -ы, мн. -ы, -ніц, ж.

Пасудзіна для мыцця кубкаў, шклянак і пад.

паласка́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. гл. паласкаць.

2. Лекавая вадкасць, якой палошчуць горла, рот.

Цёплае п.

паласка́цца, -лашчу́ся, -ло́шчашся, -ло́шчацца; -лашчы́ся; незак.

1. Плюхацца ў вадзе, купаючыся.

Дзеці палошчуцца ў возеры.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Трапятацца на ветры.

Палошчуцца сцягі.

паласка́ць, -лашчу́, -ло́шчаш, -ло́шча; -лашчы́; -ласка́ны; незак., што.

1. Прамываць пасля мыцця, апускаючы ў чыстую ваду.

П. бялізну.

2. Прамываць для ачысткі, дэзынфекцыі або з лячэбнай мэтай.

П. рот пасля яды.

П. горла.

|| зак. вы́паласкаць, -лашчу, -лашчаш, -лашча; -лашчы; -ласканы (да 1 знач.), адпаласка́ць, -лашчу́, -ло́шчаш, -ло́шча; -лашчы́; -ласка́ны (да 1 знач.) і прапаласка́ць, -лашчу́, -ло́шчаш, -ло́шча; -лашчы́; -ласка́ны.

|| наз. паласка́нне, -я, н.

паласну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак., каго-што (разм.).

Ударыць чым-н. доўгім, вузкім, што звычайна пакідае след у выглядзе вузкай паласы.

П. нагайкай па спіне.

П. нажом.

П. з аўтамата (перан.). Яе словы паласнулі па сэрцы (перан.).

пала́та¹, -ы, ДМа́це, мн. -ы, -ла́т, ж.

1. Вялікі, пышна аздоблены будынак, памяшканне (уст.).

Княжацкія палаты.

2. Асобны пакой у бальніцы, лячэбнай установе.

Шпітальная п.

|| прым. пала́тны, -ая, -ае (да 2 знач.).