Verbum

ша́нцавы гл. шанец.

шапава́л, -а, мн. -ы, -аў, м. (уст).

Майстар, які вырабляе валеннем шэрсці капелюшы і іншыя рэчы.

шапава́льны, -ая, -ае.

Звязаны з апрацоўкай шэрсці шляхам яе ўзбівання, разрыхлення.

шапава́льня, -і, мн. -і, -лень і -льняў, ж.

Майстэрня або памяшканне, дзе апрацоўваюць шэрсць для прадзення, валення.

шапаце́ць, -пачу́, -паці́ш, -паці́ць; -паці́м, -паціце́, -паця́ць; -паці́; незак.

Абзывацца шолахам, шумець чым-н. сухім або ўтвараць шолах, шум.

Шапаціць чарот на беразе возера.

Ніва шапаціць спелымі каласамі.

|| наз. шапаце́нне, -я, н.

ша́пачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

1. гл. шапка.

2. Верхняя расшыраная частка чаго-н., што мае стрыжань, ножку і пад.

Ш. грыба.

|| прым. ша́пачкавы, -ая, -ае (да 2 знач.).

ша́пачнік, -а, мн. -і, -аў, м.

Майстар, які шые шапкі.

|| ж. ша́пачніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

ша́пка, -і, ДМ -пцы, мн. -і, -пак, ж.

1. Галаўны ўбор, звычайна цёплы, мяккі.

Зімовая ш.

2. перан. Тое, што мае форму купала.

Шапкі хвой.

Снегавыя шапкі дрэў.

3. Тое, што і шапачка (у 2 знач.).

Ш. баравіка.

4. Загаловак буйным шрыфтам, агульны для некалькіх артыкулаў у газеце, а таксама назва ўстановы-выдаўца, серыі і пад., якая змяшчаецца на тытульным лісце кнігі над загалоўкам (спец.).

Бюлетэнь выдаецца пад шапкай міністэрства.

5. Верхні брус над дзвярамі, акном для мацавання іх (спец.).

◊

Закідаць шапкамі — ужыв., калі выхваляюцца чым.-н. у знач.: лёгка адолець, перамагчы.

На разбор шапак (прыйсці, паспець, з’явіцца і пад.; разм.) — к канцу, калі ўсе разыходзяцца, усё скончылася.

На злодзеі і шапка гарыць — пра вінаватага ў чым-н. чалавека, які сам сябе выдае чым-н.

Па Сеньку і шапка — пра таго, хто не заслугоўвае лепшага.

Па шапцы даць каму (разм.) — выгнаць, зняць з работы.

Шапка валіцца (разм.) — пра што-н. надта высокае.

Шапка расце на галаве (разм.) — пра вялікі страх.

|| памянш. ша́пачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1 знач.).

|| зневаж. шапчы́на, -ы, мн. -ы, -чы́н, ж. (да 1 знач.; разм.).

|| прым. ша́пачны, -ая, -ае (да 1 знач.) і ша́пкавы, -ая, -ае (да 1 знач.).

На шапачны разбор прыйсці, паспець і пад. (тое, што і на разбор шапак). Шапачнае знаёмства (выпадковае; разм.).

шапкава́ць, -ку́ю, -ку́еш, -ку́е; -ку́й; незак. (разм.).

1. Уніжальна прасіць каго-н. аб чым-н.

2. Рабалепстваваць, нізкапаклоннічаць; вітацца, знімаючы шапку.

|| наз. шапкава́нне, -я, н.

шаптала́, -ы́, ж.

Сушаныя на сонцы абрыкосы або персікі з костачкамі.