Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

затрымацца, ; зак.

  1. Спыніцца, запаволіць ці спыніць свой рух.

    • З. ля ўвахода.
  2. Застацца дзе-н. на які-н. час, пабыць дзе-н. даўжэй, чым трэба або можна.

    • Там ён затрымаўся з-за хваробы.
    • З. ў дарозе.
  3. Запазніцца, не зрабіць чаго-н. у тэрмін.

    • З. з адказам.

|| незак. затрымлівацца, .

|| наз. затрымка, .

затрымаць, ; зак.

  1. Перашкодзіць руху каго-, чаго-н., спыніць.

    • З. машыну.
    • На дарозе мяне затрымаў таварыш.
    • З. снег на палях.
  2. Прыпыніць, адтэрмінаваць што-н.

    • З. высадку дэсанта.
    • Дажджы затрымалі сяўбу.
  3. Вымусіць застацца дзе-н. (на які-н. тэрмін).

    • Мяне затрымалі неадкладныя справы.
    • З. знаёмага.
  4. Не зрабіць, не аддаць у час чаго-н.

    • З. зарплату.
  5. Запаволіць, спыніць на пэўны час дзеянне чаго-н.

    • З. дыханне.
    • З. крокі.
  6. Схапіць, арыштаваць.

    • З. злачынца.

|| незак. затрымліваць, .

|| наз. затрымліванне, , затрыманне, і затрымка, .

затрымцець, ; зак.

  1. Пачаць трымцець.

    • Затрымцелі лісты.
  2. Замігаць.

    • Затрымцелі агеньчыкі.
  3. Закалаціцца, задрыжаць.

    • Сэрца затрымцела ад радасці.

затрэсціся, ; зак.

Пачаць трэсціся, дрыжаць.

  • З. ад страху.

затузацца, ; зак.

Замучыцца, стаміцца ў якіх-н. клопатах, справах.

  • Ён зусім затузаўся з маладым канём.

затузаць, ; зак.

Тузаючы, замучыць, замарыць.

  • З. каня.
  • З.хлопца.

затуліцца, ; зак. (разм.).

Засланіць сябе чым-н. ад чаго-н. або захінуцца ў што-н., схавацца за каго-, што-н., куды-н.

  • З. ад ветру.
  • З. ў плашч.
  • Хлопчык затуліўся за маці.

|| незак. затульвацца, .

затуліць, ; зак.

Закрыць, засланіць чым-н. або схаваць, захінуць у што-н.

  • З. твар у каўнер.

|| незак. затульваць, .

затупаць, ; зак.

  1. Пачаць тупаць.

    • З. нагамі.
  2. Захадзіць.

    • Хутка затупаў па хаце.
  3. Зайсці, дабрацца куды-н. (разм.).

    • За дзень не спяшаючыся затупаеш у горад.

затухнуць, ; зак.

  1. Перастаць гарэць, патухнуць.

    • Агонь затух.
    • Спрэчкі затухлі (перан. спыніліся).
  2. Слабеючы, перастаць вагацца, заціхнуць, спыніцца.

    • Ваганні глебы затухлі.

|| незак. затухаць, .