Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

сап, , м.

Заразная хвароба коней і некаторых іншых жывёл, якая перадаецца чалавеку.

|| прым. сапны, .

сапа, , м. (спец.).

Глыбокі акоп, які капаецца ў напрамку да пазіцыі праціўніка для паступовага і скрытага набліжэння да яго.

  • Капаць сапу.

  • Ціхай сапай (разм.) — непрыкметна, цішком.

сапернік, , м.

Чалавек, які сапернічае з кім-н. у чым-н.

  • Сур’ёзны с. чэмпіёна.
  • Няма сапернікаў у каго-н. у чым-н. (няма роўных).

|| ж. саперніца, .

|| прым. саперніцкі, .

сапернічаць, ; незак.

Дамагаючыся адной і той жа мэты, спаборнічаць з кім-, чым-н.

  • С. у ведах.

|| наз. саперніцтва, .

сапёр, , м.

Ваеннаслужачы інжынерных войск.

|| прым. сапёрны, .

  • С. батальён.
  • Сапёрныя работы.
  • С. інструмент.

саплівы, (разм.).

Такі, у якога цякуць з носа соплі.

  • С. хлапчук (таксама перан. пра маладога, нявопытнага чалавека; пагард.).

|| наз. саплівасць, .

сапляк, , м.

  1. Тое, што і соплі.

  2. Нявопытны чалавек, які мала ведае жыццё; малакасос (разм. пагард.).

|| ж. саплячка, .

|| прым. сапляцкі, .

сапрана, нескл., н.

  1. Найбольш высокі жаночы голас.

    • Каларатурнае с.
  2. Спявачка з такім голасам.

|| прым. сапранавы, .

  • Сапранавая арыя.

сапраўднасць, , ж.

  1. гл. сапраўдны.

  2. Сучаснасць.

    • Наша сягонняшняя с.

сапраўдны, .

  1. Аўтэнтычны, рэальны, праўдзівы.

    • С. дакумент.
  2. Які захоўвае сваю сілу, дзейнічае.

    • Білет с. тры дні.
  3. Які з’яўляецца лепшым узорам чаго-н., ідэалам каго-, чаго-н.

    • С. мастак.
    • Сапраўдная дружба.
  4. Пра адмоўныя якасці каго-н. (разм.).

    • С. дурань.

  • Сапраўдны лік — у матэматыцы: усякі лік, дадатны або адмоўны, цэлы або дробавы.

|| наз. сапраўднасць, .