Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

бар¹, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Невялікі рэстаран або частка яго, дзе звычайна наведвальнікаў абслугоўваюць ля высокай стойкі, а таксама гэтая стойка.

2. Невялікая шафка для він або аддзяленне для він у шафе ці серванце.

бар², -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

Адзінка вымярэння атмасфернага ціску.

бараба́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Ударны мембранны музычны інструмент у выглядзе шырокага цыліндра, верх і ніз якога абцягнуты скурай.

Біць у б.

2. У розных машынах і механізмах: рухомая частка, якая мае форму цыліндра (спец.).

Падаваць снапы ў б.

3. Цыліндрычная частка будынка, якая падтрымлівае купал (спец.).

|| прым. бараба́нны, -ая, -ае.

бараба́ніць, -ню, -ніш, -ніць; незак.

1. Біць у барабан (у 1 знач.).

2. Часта і дробна стукаць па чым-н. (разм.).

Дождж барабаніць.

3. перан., што і без дап. Гучна, невыразна, без майстэрства гаварыць, чытаць, іграць на якім-н. інструменце.

бараба́ншчык, -а, мн. -і, -аў, м.

Той, хто адбівае такт на барабане пры маршыроўцы; музыкант, які іграе на барабане.

Юны б.

|| ж. бараба́ншчыца, -ы, мн. -ы, -чыц.

|| прым. бараба́ншчыцкі, -ая, -ае.

бараві́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

Высокакаштоўны ядомы грыб з карычневай шапкай і белай тоўстай ножкай; белы грыб.

Кошык баравікоў.

Заечы б.

|| прым. баравіко́вы, -ая, -ае.

бараві́на, -ы, мн. -ы, -ві́н, ж.

Узвышаны ўчастак лесу ў бары.

Грыбныя баравіны.

|| памянш. бараві́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

бараві́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

1. гл. баравіна.

2. Сорт летняй яблыні, а таксама светла-жоўтыя кісла-салодкія плады гэтага дрэва.

У садзе спеюць баравінкі.

баравы́ гл. бор¹.

барада́, -ы́, ДМ -дзе́, мн. баро́ды і (з ліч. 2, 3, 4) барады́, -ро́д, ж.

1. Пярэдняя частка ніжняй сківіцы.

Ударыўся барадой аб стол.

2. Валасяное покрыва ніжняй часткі твару.

Адпусціць бараду.

3. перан. Пра чалавека з такім валасяным покрывам (разм.).

Давайце выберам старшынёй бараду.

4. У некаторых жывёл: пучок валасоў, пер’я або мясістыя адросткі пад пярэдняй часткай галавы.

Казліная б.

5. Касмыль недапрадзенай кудзелі, воўны.

Б. кудзелі.

6. Невялікі кусцік жыта, каля якога спраўляюць дажынкі.

Дзіравая барада (разм., жарт.) — пра таго, хто есць і абліваецца стравай.

|| памянш. баро́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж. (да 1—5 знач.).