Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

павелічэ́нне гл. павялічыцца, павялічыць.

паве́раны, -ага, мн. -ыя, -ых, м. (кніжн.).

Асоба, афіцыйна ўпаўнаважаная дзейнічаць ад чыйго-н. імя.

Прысяжны павераны — адвакат у царскай Расіі.

Прысяжны ў справах — дыпламатычны прадстаўнік, ніжэйшы на ранг за пасла ці пасланніка.

паве́р’е, -я, мн. -і, -яў, н.

Паданне, заснаванае на забабонах.

Народныя павер’і.

паве́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.

Пераклічка, якая робіцца для праверкі наяўнасці людзей.

Ранішняя п. салдат.

паве́рсе, прысл.

1. Па верхняй частцы, верхам.

Пажар ішоў п.

2. Зверху, паверх чаго-н.

Падперазаўся п. вузенькай папружкай.

паве́рх¹, -а, М -рсе, мн. -і, -аў, м.

Частка будынка, у якой памяшканні знаходзяцца на адным узроўні.

Жыць на пятым паверсе.

Падвальны п.

паве́рх², прыназ. з Р.

1. Ужыв. пры абазначэнні паверхні, вышэй якой або на некаторай адлегласці ад якой што-н. размяшчаецца ці адбываецца.

Глядзець п. акуляраў.

2. На паверхні чаго-н.

Прылегчы на ложак п. коўдры.

паве́рхневы, -ая, -ае.

Які знаходзіцца, адбываецца на паверхні, каля паверхні.

П. слой глебы.

Паверхневае дыханне (неглыбокае).

паве́рхня, -і, ж.

1. Вонкавы бок чаго-н.

П. металу.

Слізгаць па паверхні чаго-н. (таксама перан.: не паглыбляцца ў сутнасць чаго-н., абмяжоўвацца знешнім бокам з’яў). Ляжаць на паверхні (перан.: пра што-н. яснае, відавочнае).

2. У матэматыцы: мяжа, якая аддзяляе геаметрычнае цела ад знешняй прасторы або іншага цела.

паве́рыць, -ру, -рыш, -рыць; зак.

1. каму-чаму і ў каго-што. Прыняць на веру што-н., стаць перакананым у кім-, чым-н.

П. у перамогу.

Паверце, ён не памыляецца тут.

Мы ў яго паверылі.

2. каму-чаму. Прыняць за праўду што-н., чые-н. словы.

П. чуткам.