Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

упаце́лы, -ая, -ае.

Спацелы.

Прыбег у. хлопчык.

упаце́ць гл. пацець.

упача́тку, прысл.

Спярша, спачатку.

У. былі адны перажыванні.

упая́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; -я́ны; зак., што ў што.

Урабіць, уставіць паяннем.

|| незак. упа́йваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. упа́йка, -і, ДМ -йцы, ж. і упа́йванне, -я, н.

уперава́лку, прысл. (разм.).

Перавальваючыся, пахістваючыся на хаду (пра паходку), уразвалку.

уперагі́б, прысл. (разм.).

Сагнуўшыся вельмі нізка.

Згінацца ў.

упе́рад.

1. прысл. У напрамку перад сабой, у напрамку паступальнага руху.

Зрабіць два крокі ў.

У., да новых перамог!

Рухаць навуку ў. (перан.). Крок у. (перан.: поспех у чым-н.).

2. прысл. Спярша, раней, раней за каго-, што-н.; некалі, даўней.

У. падумай, а потым гавары.

Ён управіўся з заданнем у. за мяне.

Тут у. было зусім па-іншаму.

3. прысл. У лік будучага, авансам.

Узяць грошы за месяц у.

4. прыназ. з Р. Раней за каго-н.

Не лезь у. бацькі ў пекла (прымаўка пра непатрэбную паспешлівасць).

упе́радзе, прысл.

1. (таксама прыназ. з Р). На якой-н. адлегласці перад кім-, чым-н.

Ісці ў.

Ісці ў. ўсіх.

2. У будучым.

У дзяцей усё ў.

упераме́жку, прысл.

Папераменна чаргуючыся, перамяжоўваючыся.

упераме́шку, прысл. (разм.).

У перамяшаным выглядзе, у беспарадку.

Елкі раслі ў. з лісцёвымі дрэвамі.