Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

гаць, -і, мн. -і, -ей і -яў, ж.

1. Насціл з бярвення, галля, ламачча для праезду цераз балота ці гразкае месца.

2. Запруда для павышэння ўзроўню вады ў рацэ.

|| прым. га́цевы, -ая, -ае.

га́шаны, -ая, -ае.

Падвергнуты гашэнню.

Гашаныя маркі.

Гашаная вапна.

гашы́ш, -у, м.

Наркатычны сродак з індыйскіх канапель.

Курыць г.

|| прым. гашы́шны, -ая, -ае.

гашэ́нне гл. гасіць.

гашэ́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

Прыстасаванне ў агнястрэльнай зброі для спуску курка.

Націснуць на гашэтку.

|| прым. гашэ́тачны, -ая, -ае.

гаю́чы, -ая, -ае.

Карысны для здароўя, здольны вылечваць хваробы.

Гаючая вада.

|| наз. гаю́часць, -і, ж.

гнаць, ганю́, го́ніш, го́ніць; гнаў, гна́ла; гані́; незак.

1. каго-што. Прымушаць рухацца ў якім-н. напрамку, прымусова адпраўляць.

Г. авечак.

Г. звера (праследаваць). Г. лес па рацэ (сплаўляць). Паны гналі людзей на работу.

2. каго-што. Прымушаць хутка рухацца, ехаць на вялікай скорасці.

Фурман гнаў каня.

Г. машыну.

3. безас., што. Вельмі хутка расці.

Бульбу гоніць у каліўе.

4. што. Здабываць пры дапамозе перагонкі.

Г. алей.

5. што. Рабіць, пастаўляць хутка, у вялікай колькасці.

Г. план.

Г. прадукцыю.

6. заг. гані(це). Даваць (разм.).

Гані грошы.

7. безас. Моцна слабіць (разм.).

Жывот гоніць.

|| наз. гон, -у, м. (да 1 знач.) і го́нка, -і, ДМ -нцы, ж. (да 1, 2, і 4 знач.).

Г. звера.

|| прым. го́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Гонныя галубы.

го́йсаць, -аю, -аеш, -ае і гайса́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак. (разм.).

Хутка і мітусліва рухацца, перамяшчацца; бегаць, раз’язджаць у пошуках каго-, чаго-н.

Г. па магазінах.

|| наз. го́йсанне, -я, н. і гайса́нне, -я, н.