Verbum

гайда́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца і го́йдацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак.

Рытмічна хістацца з боку ў бок або зверху ўніз.

Г. на хвалях.

|| аднакр. гайдану́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся.

гайда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і го́йдаць, -аю, -аеш, -ае; незак., каго-што.

Рытмічна хістаць з боку ў бок або зверху ўніз.

Лодку гайдала (безас.).

|| аднакр. гайдану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём; -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. гайда́нне, -я, н. і го́йданне, -я, н.

галлё, -я́ і го́лле, -я, н., зб.

Дробнае сучча, сухія галіны дрэў.

Назбіраць галля (голля).

го́галь, -я, мн. -і, -яў, м.

Вадаплаўная птушка падсямейства качыных.

◊

Хадзіць гогалем (разм.) — хадзіць важна, ганарыста.

|| прым. гагалі́ны, -ая, -ае.

го́галь-мо́галь, го́галю-мо́галю, м.

Сыры яечны жаўток, расцёрты з цукрам.

го́гат, -у, М -гаце, м.

1. Крык гусей.

2. перан. Моцны, нястрымны смех (разм.).

год, -а, М -дзе, мн. гады́, гадо́ў, м.

1. Прамежак часу, за які Зямля робіць адзін абарот вакол Сонца.

Мінула два гады.

Засушлівы г.

Чатыры пары года: зіма, вясна, лета, восень.

2. Адрэзак часу, які ўключае ў сябе 12 каляндарных месяцаў.

Новы г. (наступаючы год, а таксама дзень 1 студзеня). Два гады ад нараджэння.

Г. ад году (з кожным годам). Круглы г.

Гадамі не сустракаемся.

3. Прамежак часу, у які праводзіцца цыкл якіх-н. работ, заняткаў.

Навучальны г.

Фінансавы г.

4. мн. Доўгі перыяд, у які нешта адбываецца, якому што-н. уласціва.

Пасляваенныя гады.

Гады маладосці.

5. мн. У спалучэнні з парадк. ліч.: адрэзак часу ў межах дзесяцігоддзя.

Васьмідзясятыя гады дваццатага стагоддзя.

6. мн. Узрост.

Ён ужо ў гадах (пажылы, стары). Не тыя гады.

Не па гадах.

7. Прамежак часу, на працягу якога адбываецца абарот якой-н. планеты вакол Сонца.

Г.

Марса.

○

Высакосны год — кожны чацвёрты год, які мае ў лютым не 28, а 29 дзён.

Светлавы год — адзінка адлегласці, роўная шляху, які праходзіць прамень святла за адзін трапічны год.

Трапічны год — прамежак часу, за які Сонца завяршае адзін цыкл змен пор года (напр.: ад аднаго вясенняга раўнадзенства да наступнага і пад.).

◊

Гады ў рады (разм.) — вельмі рэдка (сустракацца, бачыцца).

З году ў год (разм.) — пастаянна, на працягу некалькіх гадоў.

|| ласк. го́дзік, -а, мн. -і, -аў, м. (да 2 знач.) і гадо́к, -дка́, мн. -дкі́, -дко́ў, м. (да 2 знач.).

|| прым. гадавы́, -а́я, -о́е (да 1—3 знач.).

Гадавая справаздача.

Г. план.

го́дзе, безас., у знач. вык.

Хопіць, даволі.

Г. загараць.

го́днасць, -і, ж.

1. гл. годны.

2. Неабходныя маральныя якасці чалавека, а таксама ўсведамленне гэтых якасцей.

Г. працоўнага чалавека.

3. Званне (разм.).

Надаць г. народнага артыста Беларусі.

го́дны, -ая, -ае; -дзен, -дна.

Прыгодны для чаго-н., для якіх-н. мэт.

Г. для страявой службы.

|| наз. го́днасць, -і, ж.

Тэрмін годнасці лякарства.