Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

ба́чыцца, -чуся, -чышся, -чыцца; незак.

1. з кім. Бачыць адзін аднаго, сустракацца.

Б. з сябрамі.

2. Успрымацца зрокам, быць бачным.

Удалечыні бачацца абрысы гор.

3. Паўставаць у думках, уяўляцца.

Будучае ўжо добра бачыцца.

|| зак. уба́чыцца, -чуся, -чышся, -чыцца (да 1 і 3 знач.) і паба́чыцца, -чуся, -чышся, -чыцца (да 1 знач.).

ба́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; незак.

1. без дап. Валодаць пачуццём зроку.

Совы добра бачаць ноччу.

2. каго-што. Успрымаць зрокам.

Б. лугі і палі.

3. каго-што. Сустракаць каго-, што-н.

Учора бачыў яго ў клубе.

4. Уяўляць у думках.

Б. на стагоддзі ўперад.

5. каго-што. Звяртаць увагу, заўважаць.

Б. чалавечыя пакуты.

6. што і з дадан. Адчуваць, усведамляць, разумець.

Бачу, што Сяргей праўду кажа.

Бачыць навылёт (навылет), бачыць наскрозь — вельмі добра ведаць каго-н.

Бачыш ты! (разм.) — пры выказванні здзіўлення.

Свету белага (божага) не бачыць (разм.) — быць вельмі занятым.

|| зак. уба́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны (да 2—6 знач.) і паба́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны (да 2, 3, 5 і 6 знач.).

|| наз. ба́чанне, -я, н. (да 2 знач.).

башкі́ры, -аў, адз. башкі́р, -а, м.

Карэннае насельніцтва Рэспублікі Башкортастан, што ўваходзіць у склад Расійскай Федэрацыі.

|| ж. башкі́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак.

|| прым. башкі́рскі, -ая, -ае.

Башкірская мова.

башлы́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

Востраканечны капюшон з доўгімі канцамі, які надзяваецца на шапку.

|| прым. башлыко́вы, -ая, -ае.

башма́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м. (спец.).

На чыгунцы: клінападобная калодка, якая падкладваецца пад колы вагонаў, каб спыніць іх рух.

|| прым. башма́чны, -ая, -ае.

баяві́к¹, баевіка́, мн. баевікі́, баевіко́ў, м.

Жанр кінафільма з бойкамі, гвалтам, перастрэлкамі, пагоняй і пад.

баяві́к², баевіка́, мн. баевікі́, баевіко́ў, м.

Член узброенай групоўкі, што ўваходзіць у тэрарыстычную арганізацыю.

баяві́ты, -ая, -ае.

Рашучы, настойлівы ў дзеяннях.

|| наз. баяві́тасць, -і, ж.

баявы́, -а́я, -о́е.

1. Які мае адносіны да вайны, звязаны з вядзеннем бою; прызначаны для бою.

Баявое заданне.

Б. патрон.

2. Гатовы да барацьбы, загартаваны ў баях.

Баявая група.

3. Смелы, энергічны, рашучы.

Б. хлопец.

баядэ́ра, -ы, мн. -ы, -дэ́р і баядэ́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж. (уст.).

Еўрапейская назва прафесійнай танцоўшчыцы ў Індыі (пры храмах, на святах).