Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

атмасфе́ра, -ы, ж.

1. Газападобная абалонка Зямлі і некаторых іншых планет.

Зямная а.

2. перан. Навакольныя ўмовы, абставіны, асяроддзе.

А. даверу.

А. дружбы і супрацоўніцтва.

3. Адзінка вымярэння ціску газаў.

Ціск у сто атмасфер.

|| прым. атмасфе́рны, -ая, -ае.

ато́есніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены; зак., каго-што (кніжн.).

Прызнаць тоесным.

А. два паняцці.

|| незак. атаясня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. атаясне́нне, -я, н.

ато́жылак, -лка, мн. -лкі, -лкаў, м.

1. Малады парастак расліны.

Каля дрэва з’явілася многа атожылкаў.

2. Адгалінаванне руданоснай жылы.

3. перан. Пра патомка, нашчадка.

Дзеці, унукі — нашы атожылкі.

|| прым. ато́жылкавы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

ато́л, -а, мн. -ы, -аў, м.

Каралавы востраў кольцападобнай формы.

|| прым. ато́лавы, -ая, -ае.

ато́пкі, -аў, адз. -пак, -пка, м.

Старыя зношаныя чаравікі, боты і пад.

ато́сы, ато́с, адз. ато́са, -ы, ж.

Драцяныя з жалезных прутоў або раменныя цяжы, што ідуць ад верхняга канца аглоблі да загваздкі.

|| прым. ато́сны, -ая, -ае.

атра́д, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. Аб’яднанне, падраздзяленне ўзброеных сіл, спецыяльная вайсковая група.

А. маракоў.

2. Група людзей, аб’яднаных для сумеснай дзейнасці.

Санітарны а.

3. У сістэматыцы жывёл: падраздзел класа.

А. грызуноў.

|| прым. атра́дны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

атракцыён, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Назва забаў у парках, месцах масавых гулянняў, напр., каруселі, гушкалкі і пад.

2. Эфектны цыркавы або эстрадны нумар.

|| прым. атракцыённы, -ая, -ае.

атра́мант, -у, М -нце, м. (уст.).

Тое, што і чарніла.

атрапа́ць, атраплю́, атрэ́плеш, атрэ́пле; атрапі́; атрапа́ны; зак., што.

Тое, што і абтрапаць.

|| незак. атрэ́пваць, -аю, -аеш, -ае.