Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

пахі́л, -у, мн. -ы, -аў, м.

Пакатая паверхня чаго-н., схіл, нахіл.

|| прым. пахі́льны, -ая, -ае.

пахілі́цца, -хілю́ся, -хі́лішся, -хі́ліцца; зак.

1. Нахіліцца, нагнуцца.

П. над ложкам хворага.

2. Пакасіцца, нахіліцца ўбок.

Слуп пахіліўся.

пахілі́ць, -хілю́, -хі́ліш, -хі́ліць; -хі́лены; зак., каго-што.

Нахіліць, нагнуць.

П. слуп.

П. галаву.

|| незак. пахіля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

пахі́лы, -ая, -ае.

1. Які пахіліўся, пакасіўся.

Пахілая бяроза.

Пахілая будыніна.

2. Згорблены (пра чалавека).

3. Які паступова паніжаецца, пакаты.

П. ўзгорак.

|| наз. пахі́ласць, -і, ж.

пахісну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся; зак.

1. Страціўшы раўнавагу, хіснуцца.

П. ад удару.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Стаць менш устойлівым, менш трывалым; сапсавацца, пагоршыцца.

Справы яго пахіснуліся.

Здароўе пахіснулася.

3. Запанікаваць, завагацца.

Вораг пахіснуўся і пачаў адступаць.

пахісну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -хі́снуты; зак., каго-што.

1. Хіснуўшы, нахіліць.

П. слуп.

Чалавека пахіснула (безас.) ад слабасці.

2. перан. Зрабіць менш устойлівым, менш трывалым; выклікаць няўпэўненасць у чым-н.

П. чый-н. аўтарытэт.

Гора нікога не пахіснула.

П. сваё здароўе.

пахі́ствацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак.

Хістацца злёгку, час ад часу.

Ісці пахістваючыся.

Чарот пахістваўся ад ветру.

пахі́стваць, -аю, -аеш, -ае; незак., каго-што або чым.

Злёгку, час ад часу хістаць.

Вецер пахістваў дрэвы.

па́хкі, -ая, -ае (разм.).

Які мае моцны пах, пахучы.

П. хлеб.

Пахкае сена.

|| наз. па́хкасць, -і, ж.

пахме́лка гл. пахмяліцца.