Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

выкру́тлівы, -ая, -ае (разм.).

Знаходлівы, скрытны.

В. гаспадарнік.

|| наз. выкру́тлівасць, -і, ж.

вы́круціцца, -кручуся, -круцішся, -круціцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.), з чаго. Адкруціўшыся, выпасці.

Шруба выкруцілася.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Тое, што і вывіхнуцца (разм.).

Выкруцілася рука ў плячы.

3. Спрытна выслізнуць, вызваліцца.

В. з рук праціўніка.

4. перан. Выйсці з цяжкага становішча.

В. з бяды.

|| незак. выкру́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

вы́круціць, -кручу, -круціш, -круціць; -кручаны; зак., што.

1. з чаго. Выняць круцячы.

В. лямпачку.

2. Сціскаючы кручэннем, выдаліць ваду.

В. выпаласканую сарочку.

3. Тое, што і высвідраваць.

В. дрылём дзірку.

4. Вывіхнуць, вывернуць (разм.).

В. руку.

|| незак. выкру́чваць, -аю, -аеш, -ае.

выкрыва́льнік, -а, мн. -і, -аў, м.

Той, хто выкрывае каго-, што-н.

В. агрэсараў.

В. недахопаў.

|| ж. выкрыва́льніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

|| прым. выкрыва́льніцкі, -ая, -ае.

выкрыва́льны, -ая, -ае.

Які выкрывае каго-, што-н.; уласцівы выкрыванню.

В. фельетон.

Выкрывальная сіла.

|| наз. выкрыва́льнасць, -і, ж.

вы́крык, -у, мн. -і, -аў, м.

Гучны, адрывісты вокліч, крык.

Знадворку даносіліся выкрыкі.

вы́крыкнуць, -ну, -неш, -не; -ні; -нуты; зак. і аднакр., што і без дап.

Голасна вымавіць, крыкнуць.

В. чыё-н. прозвішча. — Стаяць! — выкрыкнуў Фёдар.

|| незак. выкры́кваць, -аю, -аеш, -ае.

вы́крыць, -крыю, -крыеш, -крые; -крыты; зак.

1. каго-што. Знайсці, выявіць; раскрыць, зрабіць вядомым невядомае, сакрэтнае.

В. патайное сховішча.

В. злачынствы.

2. што. Растлумачыць скрыты сэнс, сутнасць чаго-н.

В. хлусню.

В. антынародны характар самаўладства.

|| незак. выкрыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. выкрыва́нне, -я, н.

вы́крышталізавацца гл. крышталізавацца.

вы́крышыцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -шыцца; зак.

Паступова распадаючыся на дробныя кавалачкі, разбурыцца.

Зуб выкрышыўся.

|| незак. выкры́швацца, -аецца.