Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

вы́раб, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. гл. вырабіць.

2. Якасны бок апрацоўкі чаго-н.

Медная ручка адмысловага вырабу.

3. Спосаб, від вытворчасці прадукцыі.

Ручны в. скур.

Рэчы хатняга вырабу.

4. пераважна мн. Вырабленыя рэчы, прадукт працы.

Металічныя вырабы.

Аўчынка вырабу не варта (прымаўка) — справа, не вартая турбот.

вы́рабатак, -тку, м.

Тое, што і выпрацоўка (у 2 знач.).

вы́рабатка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

Месца, дзе здабываюцца карысныя выкапні.

вы́рабіцца, -блюся, -бішся, -біцца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Набыць пэўныя асаблівасці ў працэсе вытворчасці, работы.

Шкура добра вырабілася.

2. Запэцкацца (разм.).

В. ў сажу.

3. Выбрацца са складанага становішча, выкруціцца (разм.).

Як нам тут в.?

|| незак. вырабля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

вы́рабіць, -блю, -біш, -біць; -блены; зак., што.

1. Зрабіць, выпрацаваць з чаго-н.; выпусціць.

Завод вырабіў многа станкоў.

2. Апрацаваць дубленнем.

В. авечую шкуру.

3. Выканаць пэўную колькасць работы; выпрацаваць.

В. норму.

4. Добра падрыхтаваць для пасеву, пасадкі (глебу).

В. поле.

5. Дасканала зрабіць; змайстраваць.

В. ліштвы.

6. Запэцкаць, сапсаваць што-н. неахайным абыходжаннем (разм.).

В. паліто ў смалу.

|| незак. вырабля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. вы́раб, -у, м. (да 1 і 2 знач.).

вырабля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; незак., што.

1. гл. вырабіць.

2. Рабіць што-н. незвычайнае; вычвараць (разм.).

Што ты тут вырабляеш?

вы́радак, -дка, мн. -дкі, -дкаў, м.

Той, хто выдзяляецца ў якім-н. асяроддзі сваімі крайне адмоўнымі, агіднымі якасцямі.

В. у сям’і.

вы́радзіцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -дзіцца; зак.

Пагоршыцца ў пародзе, страціць каштоўныя ўласцівасці продкаў.

Расліна вырадзілася.

|| незак. выраджа́цца, -а́ецца.

|| наз. выраджэ́нне, -я, н.

выража́льнік, -а, мн. -і, -аў, м.

Тое, што і выразнік.

|| ж. выража́льніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

выража́ць гл. выразіць.