Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

патрыярха́т, -у, Ма́це, м.

К перыяду распаду першабытнаабшчыннага ладу: эпоха, што змяніла сабой матрыярхат, для якой характэрна пануючае становішча мужчыны ў гаспадарчым і грамадскім жыцці.

|| прым. патрыярха́льны, -ая, -ае.

патрыя́рхія, -і, ж.

Вобласць, падначаленая патрыярху (у 2 знач.).

патрыяты́зм, -у, м.

Адданасць і любоў да сваёй Айчыны, да свайго народа.

|| прым. патрыяты́чны, -ая, -ае.

патрыяты́чны, -ая, -ае.

1. гл. патрыятызм.

2. Прасякнуты патрыятызмам.

П. ўчынак.

|| наз. патрыяты́чнасць, -і, ж.

патрэ́ба, -ы, мн. -ы, -рэ́б, ж.

Неабходнасць чаго-н., у чым-н.

Прыйсці да каго-н. па патрэбе.

Па сваёй патрэбе — па натуральнай неабходнасці.

патрэ́бна, безас., у знач. вык.

Неабходна мець, трэба.

На гэта п. шмат часу.

патрэ́бнасць, -і, мн. -і, -ей, ж.

Неабходнасць у чым-н., якая патрабуе задавальнення.

П. у кватэры.

Матэрыяльныя і культурныя патрэбнасці.

патрэ́бны, -ая, -ае.

Неабходны, які патрэбен.

Патрэбная колькасць чаго-н. Яму патрэбны грошы.

патрэ́сваць, -аю, -аеш, -ае; незак., што і чым (разм.).

Трэсці злёгку, час ад часу.

Калёсы патрэсвае (безас.) на калдобінах.

Конь патрэсвае галавой.

патрэ́сканы, -ая, -ае.

Які патрэскаўся, у трэшчынах.

П. асфальт.