Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

пасяро́д, прыназ. і прысл.

1. прыназ. з Р. У сярэдзіне.

Паставіць стол п. кухні.

2. прысл. У сярэдзіне, у цэнтры акружэння каго-, чаго-н.

Мы селі па краях, а ён п.

пасярэ́дзіне, прысл. і прыназ. з Р.

У сярэдзіне, на аднолькавай адлегласці ад двух пунктаў, прадметаў.

Стаяць п.

П. пакоя стаяў стол.

пасяўна́я, -о́й, ж.

Кампанія па сяўбе сельскагаспадарчых культур.

Пачалася п.

пасяўны́ гл. пасеў.

пасячы́ і пасе́кчы, -сяку́, -сячэ́ш, -сячэ́; -сячо́м, -сечаце́, -сяку́ць; -се́к, -кла; -сячы́; -се́чаны; зак., каго-што.

Высечы (высекчы), ссячы ў вялікай колькасці, зусім.

Пасеклі малады лес.

пасячы́ся гл. сячыся.

пат¹, -а, М па́це, мн. -ы, -аў, м.

Становішча ў шахматнай гульні, калі адзін з ігракоў не можа зрабіць ходу, не падставіўшы пад удар свайго караля; партыя лічыцца нічыёй.

|| прым. па́тавы, -ая, -ае.

Патавая сітуацыя (таксама перан.: бязвыхаднае становішча).

пат², -у, М па́це, м.

Род мармеладу.

Абрыкосавы п.

патаге́нны, -ая, -ае (спец.).

Тое, што і хваробатворны.

|| наз. патаге́ннасць, -і, ж.

патаго́нны, -ая, -ае.

1. Які выклікае пот.

Прапісаць патагоннае (наз.).

2. перан. Які вымотвае ўсе сілы, эксплуататарскі.

Патагонная сістэма.