Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

баражы́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; незак. (спец.).

Патруляваць у паветры, ахоўваючы аб’екты ад авіяцыі праціўніка (пра самалёты).

|| наз. баражы́раванне, -я, н.

баразна́, -ы́, мн. баро́зны і (з ліч. 2, 3, 4) баразны́, баразён, ж.

1. Канаўка на паверхні глебы, зробленая плугам ці іншымі сельскагаспадарчымі прыладамі.

Роўныя барозны.

2. перан. Пачынанне ў якой-н. галіне.

Пракласці баразну.

|| памянш. баразёнка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (да 1 знач.).

баразні́ць, -разню́, -ро́зніш, -ро́зніць; незак., што.

1. Рабіць барозны чым-н.

Плугам б. зямлю.

2. Пакідаць пасля сябе сляды, падобныя на барозны.

Б. затоку.

3. перан. Утвараць складкі, маршчыны.

Маршчыны баразнілі лоб.

|| зак. збаразні́ць, -разню́, -ро́зніш, -ро́зніць; -ро́знены і -разнёны.

бара́к, -а, мн. -і, -аў, м.

Лёгкае драўлянае збудаванне для часовага жылля.

Жыць у бараках.

|| прым. бара́чны, -ая, -ае.

бараметры́чны гл. барометр.

бара́н¹, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Жвачная млекакормячая жывёліна сямейства пустарогіх з густой воўнай і выгнутымі рагамі.

Горны б.

2. Самец авечкі.

3. перан. Пра тупога, някемлівага чалавека (лаянк.).

Уперціся як баран (разм., неадабр.) — пра ўпартага чалавека.

Як баран на новыя вароты (глядзець) (разм.) — глядзець на што-н. разгублена, нічога не разумеючы.

|| памянш.-ласк. бара́нчык, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 і 2 знач.).

|| прым. барано́вы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Б. лой.

бара́н², -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

Двухручны рубанак для габлявання дошак.

барана́, -ы́, мн. баро́ны і (з ліч. 2, 3, 4) бараны́, -ро́н, ж.

Сельскагаспадарчая землеапрацоўчая прылада ў выглядзе рамы з вертыкальнымі зубамі для рыхлення глебы.

баранава́льшчык, -а, мн. -і, -аў, м.

Той, хто барануе.

|| ж. баранава́льшчыца, -ы, мн. -ы, -чыц.

баранава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; -нава́ны; незак., што.

1. Разрыхляць глебу бараной.

2. Пакідаць баразну, след на чым-н. (разм.).

Жэрдка баранавала зямлю.

|| зак. узбаранава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; -нава́ны, забаранава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; -нава́ны і пабаранава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; -нава́ны.

|| наз. баранава́нне, -я, н.