Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

паддува́ла, -а, мн. -ы, -ва́л, н.

Адтуліна ў печы пад топкай для ўзмацнення цягі.

|| прым. паддува́льны, -ая, -ае.

пад’е́зд, -у/-а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. -у, гл. пад’ехаць.

2. -а. Месца, па якім пад’язджаюць да чаго-н.

П. да ракі.

3. -а. Уваход у будынак.

Парадны п.

|| прым. пад’язны́, -а́я, -о́е (да 1 і 2 знач.) і пад’е́зны, -ая, -ае (да 3 знач.).

пад’е́сці, -е́м, -ясі́, -е́сць; -ядзі́м, -ясце́, -яду́ць; пад’е́ў, -е́ла; -е́ш; -е́дзены (да 2 знач.); зак. (разм.).

1. Наесціся, паесці.

Не далі спакойна п.

2. што. З’есці знізу, ніжнюю частку чаго-н.

Бабры пад’елі дрэвы.

|| незак. пад’яда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

пад’е́хаць, -е́ду, -е́дзеш, -е́дзе; -е́дзем, -е́дзеце, -е́дуць; пад’е́дзь; зак.

1. да каго-чаго. Едучы, наблізіцца да каго-, чаго-н.

П. да гаража.

2. пад што. Едучы на чым-н., трапіць куды-н., пад што-н.

П. пад мост.

3. Прыехаць (звычайна па справе, ненадоўга; разм.).

Вы едзьце цяпер, а я пад’еду пазней.

4. перан., да каго. Падлізацца, дабіцца чаго-н. хітрасцю, ліслівасцю (разм.).

П. да начальства.

|| незак. пад’язджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. пад’е́зд, -у, М -дзе, м. (да 1 і 2 знач.).

пад’ём, -у, м.

1. гл. падняцца, падняць.

2. Участак дарогі, які ідзе ўверх.

Круты п.

3. Выпуклая частка нагі ад пальцаў да шчыкалаткі, над ступнёй.

Боты ціснуць у пад’ёме.

Лёгкі (або цяжкі) на пад’ём (разм.) — лёгка (або з цяжкасцю) адважваецца ісці, ехаць, рухацца, рабіць што-н.

|| прым. пад’ёмны, -ая, -ае (да 1 знач.).

пад’ёмнік, -а, мн. -і, -аў, м.

Устройства, механізм для пад’ёму цяжару і пасажыраў.

Канатны п.

пад’ёмны, -ая, -ае.

1. гл. падняцца, падняць і пад’ём.

2. Які прызначаны для пад’ёму, перамяшчэння ўверх.

П. кран.

3. Такі, які можна падняць.

Пад’ёмная заслона.

4. Які выдаецца для расходаў пры пераездзе на новае месца работы.

Пад’ёмныя грошы.

Атрымаць пад’ёмныя.

паджартава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; зак., з каго-чаго або без. дап. (разм.).

Зрабіць каго-, што-н. прадметам жартаў, забавы.

П. з дзівака.

паджа́ры, -ая, -ае.

1. Рыжа-буры ці бура-чорны (пра масць жывёл).

2. Сухарлявы, тонкі (разм.).

П. лось.

паджы́лкі, -лак (разм.).

Каленнае сухажылле.

П. трасуцца ў каго-н. (пра стан моцнага страху, спалоху; разм.).