Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

сухапу́цце, -я, н. (разм.).

Шлях па сушы (у супрацьлегласць воднаму шляху).

суха́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Высушаны кавалак хлеба, булкі, а таксама гатунак сухога печыва.

Пачак сухароў.

Малочныя сухары.

2. перан. Сухі (у 8 знач.), нячулы чалавек (разм.).

Не чалавек, а с.

|| прым. суха́рны, -ая, -ае (да 1 знач.).

сухарля́вы, -ая, -ае.

Худы, тонкі, сухі.

С. чалавек.

|| наз. сухарля́васць, -і, ж.

сухару́кі, -ая, -ае.

Які дрэнна валодае або зусім не валодае рукой (рукамі) у сувязі з атрафіяй мышцаў.

|| наз. сухару́касць, -і, ж.

сухасто́іна, -ы, мн. -ы, -то́ін, ж.

Засохлае на корані дрэва.

сухасто́й, -ю, м., зб.

Засохлыя на корані дрэвы.

|| наз. сухасто́йны, -ая, -ае.

сухата́, -ы́, ДМ -хаце́, ж.

1. Адчуванне сухасці, адсутнасць вільготнасці (разм.).

С. ў роце.

2. Гарачая сухая пагода.

Цэлы май стаяла с.

3. перан. Клопат, турбота, туга (разм.).

На душы с.

сухафру́кты, -аў.

Сушаныя фрукты.

Кампот з сухафруктаў.

сухаядзе́нне, -я, н. (спец.).

Выключэнне вадкасці з харчовага рацыёну на суткі.

сухі́, -а́я, -о́е.

1. Не мокры, не замочаны.

Сухая кашуля.

Сухое сена.

2. Пазбаўлены вільгаці, не сыры.

Сухія дровы.

С. клімат.

С. вецер.

3. Які страціў свежасць, сакавітасць, мяккасць, высахлы або высушаны; прыгатаваны ў выглядзе парашку, канцэнтрату.

С. батон.

Сухія яблыкі.

Сухое малако.

С. кісель.

4. Пазбаўлены спажыўных сокаў, засохлы, амярцвелы; які не дзейнічае, высах з-за якой-н. хваробы, атрафіраваны.

С. куст малін.

С. корань.

Сухая рука.

5. Які праводзіцца, робіцца або праходзіць, працякае пры адсутнасці вільгаці, вадкасці; без вадкіх выдзяленняў.

Сухая тынкоўка.

С. кашаль.

6. Нішчымны, без нічога (пра хлеб).

Есці с. батон.

7. Які мае сухарлявы склад цела, хударлявы.

С. стары.

8. перан. Пазбаўлены душэўнай цеплыні, дабрыні; неласкавы.

С. чалавек.

С. тон (непрыветны).

9. перан. Скупы, лаканічны.

С. пералік фактаў.

10. Пра гукі: пазбаўлены гучнасці, мяккасці.

С. лязгат металу.

11. Пра ліку гульні: такі, пры якім той, хто прайграў не атрымаў ніводнага ачка.

Прайграць матч з сухім лікам.

Сухі закон — забарона гандляваць моцнымі алкагольнымі напіткамі.

|| памянш. сухе́нькі, -ая, -ае (да 1 і 7 знач.; разм.).

|| наз. су́хасць, -і, ж. (да 1—5, 7—10 знач.).