Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

расця́ць, разатну́, разатне́ш, разатне́; разатнём, разатняце́, разатну́ць; расця́ў, -цяла́, -ло́; разатні́; расця́ты; зак., што (разм.).

1. Разняць, развесці, расціснуць.

Р. зубы.

2. Рассячы, разрэ́заць.

|| незак. расціна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

расцячы́ся, 1 і 2 ас. не ўжыв., -чэ́цца; расцёкся, -цякла́ся, -ло́ся;

1. Пацячы ў розных кірунках па якой-н. паверхні.

Вада расцяклася па падлозе.

2. перан. Распаўсюдзіцца дзе-н., па чым-н.

Па целе расцяклася цеплыня.

Расцёкся пах свежага хлеба.

|| незак. расцяка́цца, -а́ецца.

|| наз. расцяка́нне, -я, н.

расчака́ніць гл. чаканіць.

расчапі́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -чэ́піцца; зак.

Раз’яднацца (пра што-н. счэпленае).

Вагоны расчапіліся.

|| незак. расчэ́плівацца, -аецца.

|| наз. расчапле́нне, -я, н. і расчэ́пка, -і, ДМ -пцы, ж. (спец.).

расчапі́ць, -чаплю́, -чэ́піш, -чэ́піць; -чэ́плены; зак., што.

Раз’яднаць (счэпленае).

Р. вагоны.

|| незак. расчэ́пліваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. расчэ́пка, -і, ДМ -пцы, ж. і расчапле́нне, -я, н. (спец.).

расчарава́нне, -я, н.

Пачуццё, стан незадаволенасці, выкліканы няздзейсненымі спадзяваннямі, надзеямі, марамі; страта веры ў каго-, што-н.

Глыбокае р.

расчарава́ны, -ая, -ае.

Які знаходзіцца ў стане расчаравання; які сведчыць аб расчараванні.

|| наз. расчарава́насць, -і, ж.

расчарава́цца, -ру́юся, -ру́ешся, -ру́ецца; -ру́йся; зак., у кім-чым.

Зведаць расчараванне.

Р. ў выніках працы.

|| незак. расчаро́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

расчарава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак., каго (што).

Выклікаць расчараванне.

|| незак. расчаро́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

расчарці́ць, -чарчу́, -чэ́рціш, -чэ́рціць; -чэ́рцім, -чэ́рціце, -чэ́рцяць; -чэ́рчаны; зак., што.

Нанесці на што-н. штрыхі, лініі ў патрэбных кірунках.

Р. паперу.

|| незак. расчэ́рчваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. расчэ́рчванне, -я, н.