Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

рапа́, -ы́, ж.

Вада салёных азёр, марскіх заліваў з высокай канцэнтрацыяй солей (выкарыстоўваецца як лекавы сродак).

рапа́к, -ў, мн. -і́, -о́ў, м. (спец.).

Ільдзіна, якая вертыкальна або з нахілам вылучаецца на ледзяной паверхні.

рапарава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; незак., што (разм.).

Папраўляць, рамантаваць.

Р. абутак.

|| наз. рапарава́нне, -я, н. і рапара́цыя, -і, ж.

ра́парт, -а, М -рце, м.

1. Пісьмовы службовы даклад, данясенне аб чым-н. вышэйшай інстанцыі, начальству.

Напісаць р. начальніку.

2. Урачыстае паведамленне аб выкананні ўзятых на сябе абавязацельстваў.

Святочны р.

рапартава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; зак. і незак.

Прадставіць (прадстаўляць) рапарт (у 1 знач.), звярнуцца (звяртацца) з рапартам да каго-н.

Р. аб выкананні плана.

|| зак. таксама адрапартава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й.

рапі́ра, -ы, мн. -ы, -пі́р, ж.

Колючая халодная зброя з доўгім чатырохгранным клінком, якая выкарыстоўваецца ў фехтаванні.

рапіры́ст -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

Спартсмен-фехтавальшчык на рапірах.

|| ж. рапіры́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

рапс, -у, м.

Аднагадовая травяністая алейная і кармавая расліна сямейства крыжакветных з жоўтымі кветкамі і шыза-зялёнымі лістамі.

|| прым. ра́псавы, -ая, -ае.

рапсо́дыя, -і, мн. -дый, ж.

Інструментальны твор на тэмы народных песень, эпічных паданняў.

Венгерская р.

Ліста.

ра́птам, прысл.

1. Знянацку, нечакана, неспадзявана.

Р. пачуўся стрэл.

2. у знач. ўзмацн. часц. Адпавядае па знач. словам: «а калі», «а што, калі» і пад.

Р. яшчэ захварэе.