Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

пазнаёміцца гл. знаёміцца.

пазнаёміць гл. знаёміць.

пазна́нне, -я, н.

1. гл. пазнаць.

2. мн. -і, -яў. Набыццё ведаў, спасціжэнне заканамернасцей аб’ектыўнага свету.

П. законаў прыроды.

Тэорыя пазнання.

пазнахо́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; зак., каго-што.

Адшукаць усіх, многіх ці ўсё, многае.

П. неабходныя адрасы.

пазна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.

1. каго-што. Прызнаць у кім-, чым-н. знаёмага, знаёмае.

Пакой быў такі чысты, што яго нельга было п.

2. Тое, што і апазнаць.

3. каго-што. Зразумець, набыць веды пра што-н., атрымаць сапраўднае ўяўленне пра каго-, што-н. (кніжн.).

П. тайны Сусвету.

П. народнае жыццё.

4. што. Зведаць, перажыць (кніжн.).

П. гора.

|| незак. пазнава́ць, -наю́, -нае́ш, -нае́; -наём, -наяце́, -наю́ць.

|| наз. пазна́нне, -я, н. (да 3 знач.).

пазна́чыць гл. значыць¹.

пазне́йшы, -ая, -ае.

Які адбыўся, наступіў пасля чаго-н.

Пазнейшыя звесткі.

пазніка́ць, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -а́е; -а́ем, -а́еце, -а́юць; зак.

Знікнуць, перастаць існаваць — пра ўсё, многае; прапасці, схавацца — пра ўсё, многае, усіх, многіх.

Пазнікалі многія расліны на палях.

Недзе пазнікалі патрэбныя рэчы.

Байцы пазнікалі ў цемры.

пазніма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.

1. каго-што. Зняць адкуль-н. усё, многае або ўсіх, многіх; здзець з сябе ўсё, многае; адазваць адкуль-н. усіх, многіх.

П. дзверы з завесаў.

П. шапкі.

П. дывізіі з фронту.

2. што. Адмяніць усё, многае, адмовіцца ад усяго, многага.

П. судзімасць.

П. прапановы.

3. што. Садраць, зняць з якой-н. паверхні ўсё, многае.

П. бінты з ран.

4. каго-што. Пазбавіць усіх, многіх магчымасці дзейнічаць, вызваліць ад чаго-н. усіх, многіх.

П. баксёраў са спаборніцтваў.

П. з работы.

5. што. Скапіраваць усё, многае.

П. копіі з дакументаў.

6. Тое, што і паздымаць.

пазні́цца, пазню́ся, по́знішся, по́зніцца; незак.

1. З’яўляцца пазней за вызначаны час.

П. на заняткі.

2. Выконваць што-н. пазней, чым трэба.

П. з сяўбой.

3. Затрымлівацца дзе-н.

Не пазніся, завідна прыходзь дамоў.