Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

пазакасо́ўваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

Закасаваць усё, многае.

П. недарэчы напісанае.

пазакіда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны і пазакі́дваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. каго-што. Ускінуць на што-н. або закінуць куды-н. усё, многае.

П. стары абутак на гарышча.

2. што. Кінуўшы, палажыўшы не на сваё месца, згубіць усё, многае (разм.).

П. інструменты.

3. што. Адкінуць, адвесці (частку цела, аддзенне і пад.) убок, уверх, уніз.

П. рукі назад.

4. што. Кідаючы, запоўніць ці прыкрыць усё, многае.

П. ямы зямлёй.

пазаклада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны і пазакла́дваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

1. Закласці, змясціць куды-н. усё, многае.

П. бялізну ў пральную машыну.

2. Адзначыць закладкамі патрэбныя старонкі ў кнізе.

3. Закласці чым-н. усю паверхню прадмета.

П. сталы кнігамі.

4. Закрыць, загарадзіць чым-н. усё, многае.

П. аконныя праёмы цэглай.

5. Зрабіць аснову, пачаць будаўніцтва чаго-н.

П. фундаменты дамоў.

пазакла́савы, -ая, -ае.

Які стаіць па-за грамадскімі класамі.

пазакла́сны, -ая, -ае.

Які праводзіцца не ў класе, не ў час класных заняткаў.

Пазакласнае чытанне.

пазакле́йваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

1. Заклеіць усё, многае.

П. шчыліны.

2. Наляпіўшы чаго-н. мноства, укрыць усё, многае.

П. сцены малюнкамі.

пазако́пваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. каго-што. Паклаўшы ў якое-н. паглыбленне, засыпаць зверху — пра ўсё, многае або ўсіх, многіх.

П. у пясок.

2. што. Засыпаць, зараўнаваць усё, многае.

П. ямы.

пазако́чваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

Закаціць куды-н. усё, многае.

П. матацыклы ў гараж.

пазакру́чваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. што. Закруціць, завіць (валасы); замацаваць, завязаць усё, многае.

П. вусы.

П. дротам дачныя брамкі.

2. што. Абвязаць, абматаць чым-н. усё, многае.

П. бінтам пальцы.

3. каго-што. Загарнуць у што-н. усіх, многіх або ўсё, многае.

П. дзяцей у коўдры.

4. што. Круцячы, закрыць, завінціць усё, многае.

П. краны.

П. гайкі.

пазакрыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.

1. каго-што. Закрыць, накрыць чым-н. усіх, многіх або ўсё, многае.

П. дзяцей коўдрамі.

2. што. Скласці што-н. разгорнутае — пра ўсё, многае.

П. парасоны.

3. што. Закрыць, спыніць доступ куды-н. ва ўсіх, многіх напрамках.

П. усе дарогі ў горад.

4. што. Спыніць дзейнасць асобных або многіх устаноў, прадпрыемстваў.

Увечары магазіны пазакрывалі.