Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

пажані́ць, -жаню́, -жэ́ніш, -жэ́ніць; зак., каго (што) і каго з кім.

1. Паяднаць шлюбам, уладзіць чый-н. шлюб.

Думаем п. гэту пару.

2. Ажаніць усіх, многіх.

П. сыноў.

пажа́р, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Агонь, які ахоплівае і знішчае ўсё, што можа гарэць.

Лясны п.

Не на п. (выраз, які ўжыв. ў знач.: няма куды спяшацца; разм.).

2. перан., чаго. Ужыв. ў некаторых выразах для абазначэння падзей, якія бурна развіваюцца, праяўляюцца (высок.).

П. вайны.

П. рэвалюцыі.

Як на пажар — вельмі хутка (бегчы, імчацца); спяшацца.

|| прым. пажа́рны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Пажарная машына.

пажа́рнік, -а, мн. -і, -аў, м.

Тое, што і пажарны (у 2 знач.).

пажа́рны, -ая, -ае.

1. гл. пажар.

2. у знач. наз. пажа́рны, -ага, мн. -ыя, -ых, м. Работнік пажарнай каманды.

Пажарныя былі ў касках.

На ўсякі пажарны выпадак (разм., жарт.) — на ўсякі выпадак.

У пажарным парадку (разм.) — з паспешнасцю, даволі хутка.

пажартава́ць гл. жартаваць.

пажа́рышча, -а, мн. -ы, -рышч і -аў, н.

Месца, дзе быў пажар.

Лясное п.

пажаўце́лы, -ая, -ае.

Які зрабіўся жоўтым.

П. бярэзнік.

пажаўце́ць гл. жаўцець.

пажа́ць, -жну́, -жне́ш, -жне́; -жнём, -жняце́, -жну́ць; -жні́; -жа́ты; зак., што.

1. Зжаць (гл. жаць).

П. ячмень.

Што пасееш, тое і пажнеш (прыказка).

2. перан. Здабыць, атрымаць, заслужыць што-н. (высок.).

П. славу.

Хто пасее агонь, пажне пажар (прыказка).

|| незак. пажына́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 2 знач.).

пажо́ўклы, -ая, -ае.

Які зрабіўся жоўтым, набыў жоўтае адценне.

Пажоўклая папера.

Пажоўклая лістота.