Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

пае́нне гл. паіць.

пае́сці, пае́м, паясі́ пае́сць; паядзі́м, паясце́, паяду́ць; пае́ў, -е́ла; пае́ш; пае́дзены; зак.

1. гл. есці.

2. чаго і без дап. З’есці трохі.

П. перад дарогай.

3. каго-што. З’есці без астатку.

Вусень паеў усё лісце.

4. што. Сапсаваць, грызучы, кусаючы.

Шашаль паеў дрэва.

|| незак. паяда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 3 і 4 знач.).

пае́хаць, -е́ду, -е́дзеш, -е́дзе; -е́дзем, -е́дзеце, -е́дуць; -е́дзь; зак.

1. Накіравацца ў дарогу на чым-н.

П. па дровы.

П. у госці.

2. перан. Зрушыўшыся, саслізнуць, пасунуцца (разм.).

Нага не ўтрымалася і паехала.

3. Пачаць рабіць што-н., гаварыць што-н. (разм., неадабр.).

Ад яго чакалі тоста, а ён паехаў зусім не туды.

паёк, пайка́, мн. пайкі́, пайко́ў, м.

Ежа або прадукты, якія выдаюцца ў пэўнай колькасці і на пэўны час.

Хлебны п.

Сухі п. (які выдаецца замест штодзённага харчавання).

|| прым. пайко́вы, -ая, -ае.

пажава́ць, -жую́, -жуе́ш, -жуе́; -жуём, -жуяце́, -жую́ць; -жу́й; -жава́ны; зак., што.

Патрымаць у роце, разжоўваючы.

Пажуй і выплюнь.

П. сківіцамі (зрабіць жавальныя рухі сківіцамі).

пажада́на, безас., у знач. вык., з інф. і злуч. «каб» (кніжн.).

Мэтазгодна, неабходна.

П. асобныя часткі паэмы вывучыць на памяць.

П., каб усё там абышлося добра.

пажада́ны, -ая, -ае.

1. Такі, які патрэбны, які адпавядае патрабаванням.

Пажаданыя вынікі.

П. кірунак падзей.

2. Такі, якога чакаюць, жаданы.

Пажаданыя наведвальнікі.

Пажаданая вестка.

пажада́ць гл. жадаць.

пажа́ліцца гл. жаліцца.

пажані́цца, -жэ́німся, -жэ́ніцеся, -жэ́няцца, -жаніцеся; зак., з кім і без дап.

1. гл. жаніцца.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Ажаніцца — пра ўсіх, многіх.

Моладзь пажэніцца.

Сыны ўжо пажаніліся.