Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

акцёр, -а, мн. -ы, -аў, м.

Прафесійны выканаўца роляў у спектаклях, фільмах.

|| ж. актры́са, -ы, мн. -ы, -ры́с.

|| прым. акцёрскі, -ая, -ае.

Акцёрская поза (перан.: знарок прынятая эфектная пастава).

акцёрства, -а, н.

1. Занятак, прафесія акцёра; тэатральнае мастацтва.

2. перан. Прытворства, пазіраванне ў паводзінах (разм.).

акці́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; зак. і незак., што (спец.).

Скласці (складаць) акт з мэтай засведчыць наяўнасць ці адсутнасць чаго-н.

|| зак. таксама заакці́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны.

акцы́з, -у, м.

Ускосны падатак на тавары шырокага спажывання і паслугі, які ўваходзіць у іх кошт і складае частку бюджэту краіны.

|| прым. акцы́зны, -ая, -ае.

а́кцыя¹, -і, мн. -і, -цый, ж.

Каштоўная папера, якая сведчыць аб узносе пэўнага паю ў прадпрыемства і дае права яе ўладальніку на ўдзел у прыбытках гэтага прадпрыемства.

Скупіць акцыі.

Акцыі падняліся (цана на іх узрасла).

Акцыі чые падаюць (або павышаюцца) — падае (або павышаецца) уплыў, роля каго-н. у чым-н.

|| прым. акцыяне́рны, -ая, -ае.

Акцыянерны капітал.

Акцыянернае таварыства.

а́кцыя², -і, ж. (кніжн.).

Дзеянне, накіраванае на дасягненне пэўнай мэты.

Дыпламатычная а.

акцыяне́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

Уладальнік акцый¹, саўладальнік акцыянернага прадпрыемства.

|| прым. акцыяне́рскі, -ая, -ае.

акцэ́нт, -у, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

1. Націск у слове, а таксама знак націску (спец.).

Зрабіць а. на чым-н. (перан.: падкрэсліваючы, звярнуць увагу на што-н.; кніжн.).

2. Асаблівасці вымаўлення, уласцівыя тым, хто гаворыць на чужой мове.

|| прым. акцэ́нтны, -ая, -ае (да 1 знач.).

акцэнтава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак. і незак., што.

1. Паставіць (ставіць) акцэнт (у 1 знач.) на чым-н. (спец.).

2. перан. Вылучыць (вылучаць), падкрэсліць (падкрэсліваць) якую-н. думку ў выказванні (кніжн.).

А. увагу на больш важным, істотным.