Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

невыкараня́льны, -ая, -ае.

Які не паддаецца выкараненню.

Невыкараняльныя недахопы.

|| наз. невыкараня́льнасць, -і, ж.

невыла́зны, -ая, -ае.

1. Такі, па якім цяжка прайсці, з якога цяжка выбрацца; непраходны.

Невылазная гразь.

2. перан. Такі, ад якога цяжка, немагчыма вызваліцца.

Н. доўг.

невыле́чны, -ая, -ае.

Які нельга вылечыць.

Невылечная хвароба.

|| наз. невыле́чнасць, -і, ж.

невыме́рны, -ая, -ае.

Які не паддаецца вымярэнню, вельмі вялікі.

Невымерныя прасторы.

|| наз. невыме́рнасць, -і, ж.

невыно́сны, -ая, -ае.

Які цяжка, немагчыма вынесці; нясцерпны.

Н. боль.

|| наз. невыно́снасць, -і, ж.

невычарпа́льны, -ая, -ае.

Які практычна цяжка вычарпаць, выкарыстаць поўнасцю; вельмі багаты.

Невычарпальныя багацці.

|| наз. невычарпа́льнасць, -і, ж.

невычэ́рпны, -ая, -ае.

Тое, што і невычарпальны.

|| наз. невычэ́рпнасць, -і, ж.

невядо́масць, -і, ж.

1. гл. невядомы.

2. Адсутнасць звестак, ведаў аб кім-, чым-н.

3. Сціплае, непрыкметнае існаванне.

Жыць у невядомасці.

невядо́мы, -ая, -ае.

1. Такі, якога не ведаюць, аб якім няма звестак; незнаёмы.

Н. востраў.

2. Які не карыстаецца вялікай папулярнасцю; малавядомы.

Н. аўтар.

3. Нязведаны, не перажыты раней.

Невядомае пачуццё.

4. у знач. наз. невядо́мы, -ага, м.; невядо́мая, -ай, ж. Незнаёмы, незнаёмая.

Прыходзіў н.

5. у знач. наз. невядо́мае, -ага, н. Аб чым-н. нязведаным.

Крок у невядомае.

6. у знач. наз. невядо́мае, -ага, н. У матэматыцы: велічыня, якую трэба знайсці.

Ураўненне з двума невядомымі.

|| наз. невядо́масць, -і, ж. (да 1 знач.).

невялі́кі, -ая, -ае.

1. Малы па велічыні і памерах, нязначны па колькасці, нядоўгі (пра час).

Н. пакой.

Невялікая чародка качак.

Н. перапынак.

2. Нязначны па сіле, інтэнсіўнасці, якасці, змесце і пад.

Н. снег.

3. Які не мае вялікага значэння ў грамадстве.

Невялікая пасада.

4. Які нічым не вылучаецца; пасрэдны.

Н. знаўца.