Verbum

не... (а таксама ня...), прыстаўка.

Надае слову:

1) новае, процілеглае значэнне, напр., невясёлы (сумны);

2) тое ж, але з адценнем абмежаванасці, напр., неблагі;

3) значэнне адмаўлення таго, што абазначае дадзенае слова без гэтай прыстаўкі, напр.: неакуратны, непаспяховы, недалёка.

нечаса́ны¹ і нячэ́саны¹, -ая, -ае.

Якога не часалі, раскудлачаны.

Нечасаныя валасы.

нечаса́ны² і нячэ́саны², -ая, -ае.

Не апрацаваны часаннем.

Нечасаныя бярвёны.

ня... (гл. не...), прыстаўка.

Ужыв. замест «не...» ў тых выпадках, калі націск падае на першы пасля прыстаўкі склад, напр.: нядобры, няшчасце, нядужы.

няба́чаны, -ая, -ае.

Выключны, незвычайны.

Н. поспех.

Н. ўраджай.

няба́чны, -ая, -ае.

Недаступны для зроку; скрытны.

Н. самалёт.

|| наз. няба́чнасць, -і, ж.

нябе́сны, -ая, -ае.

1. гл. неба.

2. перан. Цудоўны, чароўны, вельмі прыгожы.

Над цудам цуд н.

Нябеснае стварэнне.

3. Які мае колер неба; светла-блакітны.

Н. колер.

○

Нябесныя целы (спец.) — планеты, каметы, зоркі, галактыкі і іншыя касмічныя аб’екты, што вывучаюцца астраноміяй.

нябо́жчык, -а, мн. -і, -аў, м.

Мёртвы чалавек, мярцвяк.

|| ж. нябо́жчыца, -ы, мн. -ы, -чыц.

|| прым. нябо́жчыцкі, -ая, -ае.

нябо́сь, часц., у знач. пабочн. сл. (разм.).

Ужыв. для ўзмацнення зместу выказвання ў значэнні: напэўна, відаць.

А мае ж вы родненькія, замарыліся, н.

нябы́т, -у, М -бы́це, м.

Адсутнасць быцця, існавання, жыцця.

◊

Адысці ў нябыт — не астацца ў памяці людзей.