Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

няда́ўні, -яя, -яе.

1. Які адбыўся ў недалёкім мінулым, незадоўга да сучаснага моманту; які існуе мала часу.

Нядаўнія падзеі.

Мы прыйшлі сюды нядаўна (прысл.). Нядаўняе знаёмства.

2. Які быў кім-н. незадоўга да сучаснага моманту.

Н. сусед.

нядба́йны, -ая, -ае.

Які абыякава адносіцца да сваіх абавязкаў; лянівы.

Н. гаспадар.

|| наз. нядба́йнасць, -і, ж.

нядба́лец, -льца, мн. -льцы, -льцаў, м. (разм.).

Нядбалы, лянівы чалавек.

|| ж. нядба́ліца, -ы, мн. -ы, -ліц.

|| прым. нядба́льскі, -ая, -ае.

нядба́лы, -ая, -ае.

Тое, што і нядбайны.

|| наз. нядба́ласць, -і, ж.

нядзе́ля, -і, мн. -і, -дзе́ль; ж.

Сёмы дзень тыдня, агульны дзень адпачынку.

|| прым. нядзе́льны, -ая, -ае.

нядо́бра, безас., у знач. вык.

1. Дрэнна, не па душы.

Усё яму н.

2. каму. Пра цяжкі фізічны або душэўны стан.

Што табе н., мая галубка? Можа вадзіцы вып’еш?

нядобразычлі́вец, -ліўца, мн. -ліўцы, -ліўцаў, м.

Чалавек, які нядобразычліва настроены ў адносінах да каго-, чаго-н.

|| ж. нядобразычлі́віца, -ы, мн. -ы, -лівіц.

нядобразычлі́вы, -ая, -ае.

Які не зычыць дабра каму-н.; выражае непрыязнасць да каго-, чаго-н.

Нядобразычлівыя адносіны.

|| наз. нядобразычлі́васць, -і, ж.

нядобрасумле́нны, -ая, -ае.

1. Які абыякава, без старання выконвае свае абавязкі.

Н. працаўнік.

2. Заснаваны на нядбайстве, на несумленных адносінах да чаго-н.

Н. ўчынак.

3. Выкананы без шчырасці і старання.

Нядобрасумленная работа.

|| наз. нядобрасумле́ннасць, -і, ж.

нядо́бры, -ая, -ае.

1. Які непрыязна настроены да людзей, злосны.

Н. чалавек.

Нядобрая ўсмешка.

2. Непрыемны, кепскі.

Нядобрыя весці.

Пачуць сэрцам нядобрае (наз.).

3. Дрэнны, заганны ў маральным плане.

Нядобрая рыса характару.

4. Варты дрэннай ацэнкі; не такі, якім павінен быць.

Н. тавар.