Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

ныра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. Поўнасцю апускацца ў ваду.

2. Лётаючы ў паветры, крута і хутка апускацца ўніз.

3. перан. Хутка знікаць з вачэй і зноў з’яўляцца (разм.).

Месяц зрэдку ныраў за воблакі.

4. У боксе: ухіляцца ад бакавых удараў праціўніка ў галаву.

|| аднакр. нырну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́.

|| наз. ныра́нне, -я, н.

ны́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.

Орган мочавыдзялення ў чалавека і пазваночных жывёл.

Запаленне нырак.

|| прым. ны́рачны, -ая, -ае.

Нырачныя сасуды.

нырэ́ц¹, -рца́, м.

1. Скачок у ваду з галавой.

Даць нырца.

2. мн. -рцы́, -рцо́ў. Той, хто ўмее ныраць, хто добра нырае.

Майстэрства нырцоў.

3. У боксе: прыём, калі баксёр хутка прыгінаецца, каб ухіліцца ад бакавых удараў у галаву.

|| прым. нырцо́ўскі, -ая, -ае (да 2 знач.).

нырэ́ц², -рца́, мн. -рцы́, -рцо́ў, м.

Вадаплаўная птушка сямейства качыных, якая здабывае сабе корм, ныраючы пад ваду.

|| прым. нырцо́вы, -ая, -ае.

Нырцовая качка.

ны́цік, -а, мн. -і, -аў м. (разм.).

Чалавек, які ўвесь час ные, на ўсё скардзіцца.

Надакучлівы н.

ныць, ны́ю, ны́еш, ны́е; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Балець (пра адчуванне тупога, цягучага болю).

Зуб ные.

2. Надакучліва скардзіцца на што-н.

3. перан. Цягуча, жаласна гусці (разм.).

Ные ў коміне вецер.

Сэрца ные — пра пачуццё непакою, хвалявання.

|| наз. ныццё, -я́, н.