Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

залачо́ны і зало́чаны, -ая, -ае.

Пакрыты слоем золата.

З. купал.

зала́шчыць, -шчу, -шчыш, -шчыць; -шчаны; зак., каго-што (разм.).

Стаміць, змучыць ласкамі.

З. шчаня.

залві́ца, -ы, мн. -ы, -віц, ж.

Мужава сястра.

З. не сястрыца (з нар.).

залга́цца, -лгу́ся, -лжо́шся, -лжо́цца; -лжо́мся, -лжаце́ся, -лгу́цца; -лжы́ся; зак. (разм.).

Лгучы, зусім заблытацца.

зале́гчы, -ля́гу, -ля́жаш, -ля́жа; -лёг, -ле́гла і -лягла́, -ло́; заля́ж; зак.

1. Легчы надоўга.

З. ў логава.

2. Размясціцца дзе-н. скрытна.

З. ў засаду.

З. ў акопах.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Размясціцца, памясціцца.

Руда залегла на глыбіні двух метраў.

Трывога залягла ў сэрцы (запала).

|| незак. заляга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 2 і 3 знач.).

заледзяне́лы, -ая, -ае.

Пакрыты лёдам, абледзянелы.

Заледзянелыя шыбы.

заледзяне́ць гл. ледзянець.

зале́жвацца гл. заляжацца.

зале́жнасць, -і, ж.

1. Адносіны адной з’явы да другой як выніку да прычыны.

З. рыначных цэн ад попыту.

У залежнасці ад абставін.

2. Падпарадкаванасць іншым, чужой уладзе, волі.

Прыгонная з.

Быць у залежнасці.

3. У граматыцы: фармальная падпарадкаванасць аднаго слова ці сказа другому.

З. даданага сказа ад галоўнага.

зале́жны, -ая, -ае.

1. Які знаходзіцца ў залежнасці.

З. чалавек.

Залежныя краіны.

2. Абумоўлены чым-н., які ўтрымлівае ў сабе залежнасць (у 2 знач.).

Залежнае становішча.

3. Які выражае залежнасць (у 3 знач.; спец.).

Залежнае слова.

4. У граматыцы: які мае адносіны да форм дзеяслова, якія абазначаюць, што суб’ект падвяргаецца дзеянню з боку аб’екта.

З. стан.

Дзеепрыметнік залежнага стану.