Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

засло́н¹, -а, мн. -ы, -аў, м.

Вайсковы атрад для аховы і прыкрыцця галоўнай часткі войска.

Выставіць з.

|| прым. засло́нны, -ая, -ае.

засло́н², -а, мн. -ы, -аў, м.

Хатняя пераносная лаўка.

|| прым. засло́нны, -ая, -ае.

засло́на, -ы, мн. -ы, -аў, ж.

1. Тое, што пакрывае, засланяе сабой.

Дымавая з. (паласа густога дыму для маскіроўкі; таксама перан.: пра тое, што прызначана для маскіроўкі, пакрыцця тайных задум, чаго-н. нядобрага і пад.).

2. Шырокае палотнішча, якое закрывае сцэну ад глядзельнай залы.

Падняць заслону.

заслу́га, -і, ДМу́зе, мн. -і, -лу́г, ж.

Грамадска карысны ўчынак, дзейнасць, вартыя павагі і агульнага прызнання.

Атрымаць па заслугах.

З. перад навукай.

заслу́жаны, -ая, -ае.

Які мае вялікія заслугі.

З. працаўнік.

З. артыст Рэспублікі Беларусь.

З. работнік культуры.

З. настаўнік.

З. майстар спорту (ганаровыя званні).

заслужы́ць, -ужу́, -у́жыш, -у́жыць; -у́жаны; зак., што.

1. Сваёй дзейнасцю стаць дастойным або дабіцца чаго-н.

З. узнагароду.

З. павагу.

З. папрок.

2. Выслужыць, атрымаць за службу, працу.

З. права на адпачынак.

|| незак. заслуго́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

заслу́хацца, -аюся, -аешся, -аецца; зак.

Слухаючы што-н., захапіцца, забыць на ўсё.

Так цікава расказвае, што заслухаешся.

|| незак. заслу́хвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

заслу́хаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што.

Выслухаць тое, што абвяшчаецца публічна.

З. справаздачу.

З. дакладчыка.

|| незак. заслу́хваць, -аю, -аеш, -ае.

заслядзі́ць, -джу́, -дзі́ш, -дзі́ць; -дзі́м, -ледзіце́, -дзя́ць; -ле́джаны; зак., што.

Затаптаць, забрудзіць слядамі ног.

З. падлогу.

|| незак. засле́джваць, -аю, -аеш, -ае.

засма́глы, -ая, -ае.

Сухі, высахлы, перасохлы.

Засмаглыя губы.