Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

вы́капаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. гл. капаць.

2. перан., каго-што. Знайсці, дастаць (разм.).

Дзе вы выкапалі такую кнігу?

|| незак. выко́пваць, -аю, -аеш, -ае.

вы́капень, -пня, м.

1. звычайна мн. (вы́капні, -яў). Мінералы, руда і пад., здабытыя з нетраў зямлі.

Карысныя выкапні.

2. Арганізм, які існаваў у далёкія геалагічныя эпохі і захаваўся ў адкладах зямной кары.

Рэшткі выкапня.

|| прым. выкапнёвы, -ая, -ае.

В. мамант.

вы́карабкацца, -аюся, -аешся, -аецца; зак.

Карабкаючыся, вылезці, выбрацца.

В. з ямы.

В. з бяды (перан., разм.).

|| незак. выкара́бквацца, -аюся, -аешся, -аецца.

вы́караніцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ніцца; зак.

Канчаткова знішчыцца, зжыцца.

Выкараніліся старыя прымхі.

|| незак. выкараня́цца, -я́ецца.

|| наз. выкаране́нне, -я, н.

вы́караніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены; зак., што.

Канчаткова знішчыць, зжыць.

В. недахопы.

|| незак. выкараня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. выкаране́нне, -я, н.

вы́караскацца, -аюся, -аешся, -аецца; зак. (разм.).

Тое, што і выкарабкацца.

|| незак. выкара́сквацца, -аюся, -аешся, -аецца.

вы́кармак, -мка, мн. -мкі, -мкаў, м.

1. Дзіцяня жывёліны, выкармленае ў хатніх умовах, без маці.

2. перан. Пра нікчэмнага, подлага чалавека, выхаванага дрэнным асяроддзем (пагард.).

Фашысцкі в.

вы́карміць, -млю, -міш, -міць; -млены; зак., каго (што).

1. Кормячы, выгадаваць, узгадаваць.

В. грудзямі.

2. Зрабіць сытым; адкарміць.

В. кабана.

|| незак. выко́рмліваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. выко́рмліванне, -я, н.

|| прым. вы́кармачны, -ая, -ае (спец.).

вы́карчаваць, -чую, -чуеш, -чуе; -чуй; -чаваны; зак., што.

Карчуючы, выдаліць.

В. пні.

В. бюракратызм (перан.).

|| незак. выкарчо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. выкарчо́ўванне, -я, н. і выкарчо́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж.

вы́карыстаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., каго-што.

Скарыстаць, ужыць з карысцю.

В. спецыяліста.

В. матэрыял.

В. зручны момант.

В. вопыт перадавікоў.

|| незак. выкарысто́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. выкарыста́нне, -я, н. і выкарысто́ўванне, -я, н.