Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

аку́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак., што.

Узрыхліўшы глебу, абгарнуць ёю што-н.

А. бульбу.

|| незак. аку́чваць, -аю, -аеш, -ае; наз. аку́чванне, -я, н.

акушэ́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

Урач, спецыяліст па акушэрстве.

акушэ́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.

Асоба сярэдняга медыцынскага персаналу, спецыялістка па акушэрстве (у 2 знач.).

акушэ́рства, -а, н.

1. Раздзел медыцыны, прысвечаны пытанням прафесійнай дапамогі пры цяжарнасці, родах і ў пасляродавы перыяд.

Лекцыі па акушэрстве.

2. Дзейнасць акушэра, акушэркі, аказанне дапамогі пры родах.

|| прым. акушэ́рскі, -ая, -ае.

акцёр, -а, мн. -ы, -аў, м.

Прафесійны выканаўца роляў у спектаклях, фільмах.

|| ж. актры́са, -ы, мн. -ы, -ры́с.

|| прым. акцёрскі, -ая, -ае.

Акцёрская поза (перан.: знарок прынятая эфектная пастава).

акцёрства, -а, н.

1. Занятак, прафесія акцёра; тэатральнае мастацтва.

2. перан. Прытворства, пазіраванне ў паводзінах (разм.).

акці́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны; зак. і незак., што (спец.).

Скласці (складаць) акт з мэтай засведчыць наяўнасць ці адсутнасць чаго-н.

|| зак. таксама заакці́раваць, -рую, -руеш, -руе; -руй; -раваны.

акцы́з, -у, м.

Ускосны падатак на тавары шырокага спажывання і паслугі, які ўваходзіць у іх кошт і складае частку бюджэту краіны.

|| прым. акцы́зны, -ая, -ае.

а́кцыя¹, -і, мн. -і, -цый, ж.

Каштоўная папера, якая сведчыць аб узносе пэўнага паю ў прадпрыемства і дае права яе ўладальніку на ўдзел у прыбытках гэтага прадпрыемства.

Скупіць акцыі.

Акцыі падняліся (цана на іх узрасла).

Акцыі чые падаюць (або павышаюцца) — падае (або павышаецца) уплыў, роля каго-н. у чым-н.

|| прым. акцыяне́рны, -ая, -ае.

Акцыянерны капітал.

Акцыянернае таварыства.

а́кцыя², -і, ж. (кніжн.).

Дзеянне, накіраванае на дасягненне пэўнай мэты.

Дыпламатычная а.