Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

выкана́льны, -ая, -ае (кніжн.).

Які можа быць выкананы.

|| наз. выкана́льнасць, -і, ж.

выкана́ўца, -ы, мн. -ы, -аў, м. і ж.

Той, хто выконвае што-н.

В. работ.

В. ролі Паўлінкі.

Судовы в. (службовая асоба, якая ажыццяўляе рашэнні суда па выканаўчых лістах).

выкана́ўчы, -ая, -ае.

1. Які ажыццяўляе выкананне рашэнняў, пастаноў заканадаўчых органаў, практычна кіруе чым-н.

Выканаўчая ўлада.

В. камітэт.

В. ліст (дакумент, па якім ажыццяўляецца судовае рашэнне).

2. Які мае адносіны да выканаўцы — да таго, хто выступае з выкананнем якога-н. мастацкага твора.

Індывідуальная выканаўчая манера.

|| наз. выкана́ўчасць, -і, ж.

вы́канаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

1. Ажыццявіць, здзейсніць (наказ, заданне, задуму і пад.).

В. план.

В. абяцанне.

В. загад.

2. Праспяваць, сыграць, станцаваць.

В. песню, танец.

|| незак. выко́нваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. выкана́нне, -я, н.

Праверка выканання.

Прывесці ў выкананне.

Культура выканання.

выканка́м, -а, мн. -ы, -аў, м.

Скарачэнне: выканаўчы камітэт.

В. гарадскога Савета дэпутатаў.

|| прым. выканка́маўскі, -ая, -ае (разм.).

вы́капаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. гл. капаць.

2. перан., каго-што. Знайсці, дастаць (разм.).

Дзе вы выкапалі такую кнігу?

|| незак. выко́пваць, -аю, -аеш, -ае.

вы́капень, -пня, м.

1. звычайна мн. (вы́капні, -яў). Мінералы, руда і пад., здабытыя з нетраў зямлі.

Карысныя выкапні.

2. Арганізм, які існаваў у далёкія геалагічныя эпохі і захаваўся ў адкладах зямной кары.

Рэшткі выкапня.

|| прым. выкапнёвы, -ая, -ае.

В. мамант.

вы́карабкацца, -аюся, -аешся, -аецца; зак.

Карабкаючыся, вылезці, выбрацца.

В. з ямы.

В. з бяды (перан., разм.).

|| незак. выкара́бквацца, -аюся, -аешся, -аецца.

вы́караніцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ніцца; зак.

Канчаткова знішчыцца, зжыцца.

Выкараніліся старыя прымхі.

|| незак. выкараня́цца, -я́ецца.

|| наз. выкаране́нне, -я, н.

вы́караніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены; зак., што.

Канчаткова знішчыць, зжыць.

В. недахопы.

|| незак. выкараня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. выкаране́нне, -я, н.