Verbum

выда́тнік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Навучэнец, які мае выдатныя адзнакі па ўсіх вучэбных прадметах.

Круглы в.

2. Работнік, які выдатна выконвае свае абавязкі.

В. вытворчасці.

|| ж. выда́тніца, -ы, мн. -ы, -ніц (да 1 знач.).

выда́тны, -ая, -ае.

1. Які вылучаецца сярод іншых, славуты; які карыстаецца вялікай вядомасцю.

В. вучоны.

2. Незвычайны, выключны.

В. розум.

Выдатныя здольнасці.

3. Вельмі добры.

Прадукцыя выдатнай якасці.

Ты ж выдатна (прысл.) спяваеш.

4. у знач. наз. выда́тна, нескл., н. Самая высокая адзнака (у 4 знач.).

Атрымаць выдатна па хіміі.

|| наз. выда́тнасць, -і, ж. (да 2 і 3 знач.).

вы́дахнуць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не; вы́дах, -хла; зак. (разм.).

Здохнуць, падохнуць; перавесціся (пра жывёлу).

вы́дацца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -дасца; -дадуцца; зак.

1. Утварыць выступ, выступіць за мяжу чаго-н.

Дом выдаўся вуглом на плошчу.

2. Здарыцца, выпасці; удацца.

Дзень выдаўся цёплы, сонечны.

Ураджай выдаўся добры.

|| незак. выдава́цца, -дае́цца.

вы́даць, -дам, -дасі, -дасць; -дадзім, -дасце, -дадуць; вы́дай; -дадзены; зак.

1. што. Даць што-н., забяспечыць чым-н.

В. грашовы аванс.

В. даведку.

2. што. Вырабіць, выпусціць (якую-н. прадукцыю), падаць як вынік работы (спец.).

Мартэн выдаў першую плаўку.

Машына выдала інфармацыю.

3. (са словам «замуж» або без яго; разм.), каго за каго. Паспрыяць замужжу, аддаць замуж.

В. дачку за афіцэра.

Удала выдалі дзяўчыну.

4. што. Выпусціць з друку, надрукаваць.

В. кнігу.

5. што. Апублікаваць, абвясціць.

В. пастанову.

6. каго-што. Раскрыць, зрабіць вядомым; удаць.

В. змоўшчыкаў.

В. сакрэт.

В. сябе неабдуманым словам.

7. каго-што за каго-што. Прадставіць, назваць каго-, што-н. не тым, кім, чым яны з’яўляюцца.

В. сябра за брата.

В. чутае за бачанае.

|| незак. выдава́ць, -даю́, -дае́ш, -дае́; -даём, -даяце́, -даю́ць; -дава́й.

|| наз. вы́дача, -ы, ж. (да 1—3 і 6 знач.) і выда́нне, -я, н. (да 4 і 5 знач.).

вы́дзел, -у, м. (спец.).

Частка маёмасці, атрыманая ў карыстанне кім-н.

вы́дзеліцца, -люся, -лішся, -ліцца; зак.

1. Выйшаўшы з саставу чаго-н., адасобіцца, стаць самастойным.

Старэйшы сын выдзеліўся з сям’і.

2. Вылучыцца якім-н. чынам сярод іншых.

В. смеласцю.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Выйсці з арганізма.

Выдзелілася макрота.

|| незак. выдзяля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

|| наз. выдзяле́нне, -я, н. (да 1 і 3 знач.)

|| прым. выдзяля́льны, -ая, -ае (паводле 3 знач.).

В. працэс.

вы́дзеліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены; зак.

1. каго-што. Расчляніўшы або аддзяліўшы, прызначыць для якой-н. мэты.

В. частку маёмасці.

В. асноўную думку.

В. кватэру ў новым доме.

В. звеннявых.

2. каго-што. Вылучыць, адзначыць чым-н.

В. радок асаблівым шрыфтам.

В. выдатнага работніка.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), што. Вывесці з арганізма, з саставу чаго-н.

В. пот.

В. цяпло.

|| незак. выдзяля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. выдзяле́нне, -я, н.

вы́дзерці, -дзеру, -дзераш, -дзера; -дзер, -рла; -дзеры; -дзерты; зак.

Тое, што і выдраць.

|| незак. выдзіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

вы́дзеўбаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

Тое, што і выдзеўбці.