Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

заўва́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны; зак.

1. каго-што і са злуч. «што», «як». Убачыць, падмеціць, выявіць.

З. агеньчык удалечыні.

З., што слухачы стаміліся.

Не заўважылі, як даехалі да вёскі.

2. каго-што. Адзначыць, запомніць па якіх-н. прыметах.

З. месца ў кустах, дзе ляжаў ранены.

3. Сказаць што-н., уставіць у размову. «Яно так і ёсць на самай справе», — заўважыў старшыня.

|| незак. заўважа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

заўдаве́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; зак. (разм.).

Стаць удавой, удаўцом, аўдавець.

заўжды́, прысл.

Тое, што і заўсёды.

заўзя́ты, -ая, -ае.

1. Які з захапленнем займаецца чым-н., аддаецца чаму-н. або напорысты, упарты.

З. паляўнічы.

Ён быў чалавек з.: што ні задумае, даб’ецца.

2. Які выконваецца з запалам, напружаны.

Заўзятая праца.

Заўзятая бойка.

|| наз. заўзя́тасць, -і, ж.

заўлада́ць гл. завалодаць.

заўсёдны, -ая, -ае.

Які бывае заўсёды, пастаянны, звычайны.

З. госць.

Заўсёдныя клопаты.

заўсёды, прысл.

У любы час, пастаянна.

З. гатоў.

за́ўтра, прысл.

1. На наступны дзень пасля сягонняшняга.

Паедзем з.

2. у знач. наз., нескл., н. Заўтрашні дзень.

Адкласці на з. (да з.).

Шчаслівае сёння і светлае з.

за́ўтрашні, -яя, -яе.

Такі, які адбудзецца заўтра.

Заўтрашнія заняткі.

Клапаціцца пра з. дзень (перан.: пра бліжэйшае будучае).

заўча́сны, -ая, -ае.

Які адбыўся, наступіў раней належнага часу, тэрміну.

Заўчасная смерць.

Заўчасныя роды.

Хвалявацца яшчэ заўчасна (прысл.; яшчэ рана хвалявацца).

|| наз. заўча́снасць, -і, ж.