Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

выгна́ннік, -а, мн. -і, -аў, м.

Той, хто знаходзіцца ў выгнанні.

|| ж. выгна́нніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

|| прым. выгна́нніцкі, -ая, -ае.

вы́гнаць, -ганю, -ганіш, -ганіць; -гані; -гнаны; зак.

1. каго-што. Гонячы, прымусіць выйсці, выехаць; выдаліць.

В. жывёлу з хлява.

В. з работы (перан.).

2. каго-што. Выдаліць сілай, прагнаць.

В. акупантаў.

В. дрэнныя думкі з галавы (перан.).

3. што. Здабыць шляхам перагонкі (спец.).

В. бочку шкіпінару.

|| незак. выганя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. вы́ганка, -і, ДМ -нцы, ж. (да 3 знач.).

вы́гнісці і вы́гніць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -гніе; зак.

Згнісці ў адным месцы, у сярэдзіне або поўнасцю.

Выгніў яблык.

Падлога выгніла.

|| незак. выгніва́ць, -а́е.

вы́гнуцца, -гнуся, -гнешся, -гнецца; -ніся; зак.

Прыняць дугападобную форму, утварыць выгіб.

|| незак. выгіна́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца і выгіба́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

вы́гнуць, -ну, -неш, -не; -ні; -нуты; зак., што.

1. Сагнуць дугой, надаць сагнутую форму.

В. шыю.

2. Выпрастаць, разгарнуць (разм.).

В. бляху.

|| незак. выгіна́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і выгіба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

выго́да, -ы, ДМ -дзе, ж.

1. пераважна мн. (выго́ды, -аў). Усё, што задавальняе максімальныя запатрабаванні, чым зручна карыстацца.

Кватэра з усімі выгодамі.

2. Прыволле.

Гусям тут в.

выго́дны, -ая, -ае.

1. Добра прыстасаваны для зручнага карыстання, цалкам прыдатны.

Выгодная канапа.

Мне тут выгодна (безас.; у знач. вык.). Выгодна (прысл.) будзе ехаць.

2. Прывольны.

Выгодныя мясціны.

|| наз. выго́днасць, -і, ж.

выго́львацца гл. выгаліць.

выго́льваць гл. выгаліць.

выграбны́, -а́я, -о́е.

Прызначаны для выграбання.

Выграбная лапата.

Выграбная яма — памыйная яма для звальвання смецця, розных нечыстот.