Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

узлу́шчыць гл. лушчыць.

узляга́ць гл. узлегчы.

узляце́ць, -лячу́, -ляці́ш, -ляці́ць; -ляці́м, -леціце́, -ляця́ць; -ляці́; зак.

Узняўшыся, паляцець.

Самалёт узляцеў.

Вераб’і ўзляцелі на страху.

У. у паветра (таксама перан.: узарвацца, разляцецца ад выбуху).

|| незак. узлята́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. узлёт, -у, М -лёце, м.; прым. узлётны, -ая, -ае.

Узлётная паласа.

узмакрэ́лы, -ая, -ае (разм.).

Які стаў мокрым (звычайна ад поту).

У. лоб.

узмакрэ́ць гл. макрэць.

узмасці́цца, -машчу́ся, -мо́сцішся, -мо́сціцца; зак., на што (разм.).

Узабраўшыся, змясціцца.

У. на дах.

|| незак. узмо́шчвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

узмахну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак., чым.

Махнуць (з рухам уверх).

У. крыламі.

|| мнагакр. узма́хваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. узма́х, -у, м.

узмацне́лы, -ая, -ае.

1. Які ўзмацнеў, павялічыўся ў сіле, стаў больш трывалым.

У. вецер.

Узмацнелая дружба.

2. Які стаў больш здаровым, моцным.

У. падлетак.

3. Які атрымаў больш шырокі размах і арганізаванасць.

Узмацнелыя атрады партызан.

узмацне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Узмацніцца, павялічыцца ў сіле, стаць больш трывалым.

Вецер узмацнеў.

Голас узмацнеў.

Лёд узмацнеў.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць больш моцным (у 6 знач.), умацавацца.

Гаспадарка ўзмацнела.

3. Стаць больш здаровым, вынослівым.

За лета дзеці ўзмацнелі.

|| наз. узмацне́нне, -я, н.

узмацні́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -мо́цніцца; зак.

Стаць мацнейшым.

Вецер узмацніўся.

Боль узмацніўся.

Атака ўзмацнілася.

|| незак. узмацня́цца, -я́ецца.

|| наз. узмацне́нне, -я, н.