Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

недагле́дзець, -ле́джу, -ле́дзіш, -ле́дзіць; -ле́джаны; зак., каго-што і без дап.

1. Праявіць недастаткова ўвагі пры наглядзе за кім-, чым-н., не ўберагчы ад каго-, чаго-н.

Н. дзіця.

2. Не заўважыць, правяраючы што-н.

Карэктар недагледзеў памылку.

недагля́д, -у, М -дзе, м.

Недастатковы нагляд за кім-, чым-н.; памылка, промах, зробленыя з-за няўважлівасці, нядбайнасці.

Дапусціць н.

недако́рм, -у, м.

Недастатковае кармленне, харчаванне; няпоўная выдача корму.

Н. затрымлівае рост маладняку.

недаку́рак, -рка, мн. -ркі, -ркаў, м.

Рэштка недакуранай папяросы, цыгары, акурак.

недалёка, у знач. вык.

1. Аб нязначнай адлегласці да каго-, чаго-н.

Да вёскі н.

2. Аб хуткім надыходзе чаго-н.

Н. ўжо і вечар.

недалёкі, -ая, -ае.

1. Які знаходзіцца або адбываецца на нязначнай адлегласці; блізкі.

Н. лес.

Недалёка (прысл.) ад горада было возера.

2. Такі, які адбываўся нядаўна або адбудзецца, надыдзе неўзабаве.

У недалёкім мінулым.

3. перан. Разумова абмежаваны; някемлівы.

Н. чалавек.

|| наз. недалёкасць, -і, ж. (да 3 знач.).

недалёт, -у, М -лёце, м.

Падзенне снарада, кулі бліжэй намечанай цэлі.

недалічы́цца, -лічу́ся, -лі́чышся, -лі́чыцца; зак., каго-чаго.

Выявіць пры падліку недахоп, адсутнасць каго-, чаго-н.

Пасля атакі недалічыліся некалькіх байцоў.

|| незак. недалі́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

недалу́га, -і, ДМ -у, Т -ам, м.; ДМу́зе, Т -ай (-аю), ж., мн. -і, -лу́г (разм.).

1. Слабы, хваравіты чалавек.

2. Няспрытны, няўмелы чалавек; недарэка.

|| прым. недалу́жны, -ая, -ае.

недалу́жны, -ая, -ае (разм.).

1. гл. недалуга.

2. Непрыглядны, няскладны, няўклюдны.

|| наз. недалу́жнасць, -і, ж.